سوال:
دقیقاً از چه تاریخی بیت المقدس قبله اول مسلمانان بوده و تا چه زمانی ادامه داشته است؟
پاسخ:
طبری در تاریخش در ضمن بیان حوادث سال دوم هجرت می‌گوید:
«از حوادث این سال؛ تغییر قبله مسلمانان از شام به سوى کعبه بود و این در ماه شعبان آن سال رخ داد. گذشتگان در وقت تغییر قبله اختلاف نظرهایی دارند اما بیشتر آنان معتقدند که این تغییر در نیمه شعبان، هیجده ماه پس از هجرت بود».[۱]
از ابن مسعود روایت کرده‌اند که؛ مردم به سوى بیت المقدس نماز می‌خواندند و چون هیجده ماه از هجرت پیامبر(ص) گذشت هنگام نماز سر به آسمان برمی‌داشت و منتظر فرمان خدا بود و سوى بیت المقدس نماز می‌خواند ولی دوست داشت که سوى کعبه نماز بخواند، لذا خداوند این آیه را نازل فرمود: «ما [به هر سو] گردانیدنِ رویت در آسمان را نیک می‌بینیم. پس [باش تا] تو را به قبله‌اى که بدان خشنود شوى برگردانیم؛ پس روى خود را به سوى مسجدالحرام کن؛ و هر جا بودید، روى خود را به سوى آن بگردانید. در حقیقت، اهل کتاب نیک می‌دانند که این [تغییر قبله] از جانب پروردگارشان [بجا و] درست است؛ و خدا از آنچه می‌کنند غافل نیست».[۲]
از ابن اسحاق نیز روایت کرده‌اند که قبله در ماه شعبان، هیجده ماه پس از هجرت، تغییر یافت.[۳]
پی نوشت:
[۱]. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، ج ۲، ص ۴۱۵ – ۴۱۶، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
[۲]. بقره، ۱۴۴؛ تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۴۱۶٫
[۳]. تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۴۱۶٫
