تفاوت های قرآن وحدیث قدسی چیست؟
می دانیم که قرآن کلامی است که به وسیله وحی به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شده است. حدیث قدسی هم حدیثی است که به صورت “قال الله” یا “یقول الله” وارد شده و نقل کلام خداوند است، یعنی از جانب خداوند متعال به پیامبر وحی شده است. در اینجا این سوال پیش می آید که پس فرق بین قرآن و حدیث قدسی چیست در حالیکه هردوی آنها کلامی است که به وسیله وحی بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده است.
۱ حدیث قدسی را خداوند در خواب یا از طریق الهام به پیامبر وحی می کند، اما آیات قرآن در بیداری به پیامبر وحی می شدند و پیامبر اکرم آنرا مرتبا از روح القدس و عالم علوی دریافت می کرد.
۲ آیات قرآن قطعی الصدور هستند، یعنی صد در صد ایمان داریم که از جانب خداوند است؛ اما احادیث قدسی ظنی الصدور اند، یعنی نمی توان مطمئن بود که از جانب خداوند و معصوم هستند.
۳ قرآن معجزه است، اما حدیث قدسی معجزه محسوب نمی شود و به آن تحدی نمی شود. یعنی مخلوقات از آوردن مثل قرآن عاجزند، اما این ویژگی در حدیث قدسی لحاظ نشده است.[۱]
۴ قرآن وحی رسالی است و پیامبر مامور به ابلاغ آن می باشد، در حالیکه پیامبر چنین وظیفه ای را در برابر احادیث قدسی ندارد.[۲]
۵ اکثر آیات قرآن با وساطت جبرئیل به پیامبر وحی شده، اما در حدیث قدسی وساطت این ملک وحی درکار نیست.
برخی تفاوت ها هم به احکام قرآن و حدیث قدسی بر می گردد:
۶ کسی که قرآن را انکار نماید کافر محسوب می شود؛ اما منکر حدیث قدسی کافر شمرده نمی شود.
۷ مس قرآن بدون طهارت جائز نیست، اما می توان به الفاظ حدیث قدسی بدون وضو دست زد.
۸ در قرائت نماز باید آیات قرآن خوانده شود و خواندن حدیث قدسی جائز نیست؛ هرچند حدیث قدسی هم کلام خداست.[۳]
یکی از نمونه های احادیث قدسی، حدیث مشهور سلسله الذهب است. شیخ حر عاملی در کتاب “الجواهر السنیه فی احادیث القدسیه” ۶۹۱ حدیث قدسی راگردآوری کرده که این کتاب به فارسی هم ترجمه شده است.[۴]
پی نوشت:
[۱] .الرواشح السماویه فی شرح احادیث الامامیه، میرداماد، دارالخلافه، قم، ۱۳۱۱،ص۲۰۵-۲۰۴
[۲] . لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: ۶/۷۴۲۰
[۳] .فرق بین قرآن و حدیث قدسی و حدیث نبوی، شریف زاده گلپایگانی، نامه آستان قدس،۱۳۴۷، ش۳۳ و ۳۴،ص۳۹-۴۰
[۴] .الجواهر السنیه فی احادیث القدسیه (کلیات حدیث قدسی) ،شیخ حر عاملی، ترجمه زین العابدین کاظمی خلخالی، انتشارات دهقان، تهران، ۱۳۸۰
