سوره عادیات در مدینه نازل شده و دارای ۱۱ آیه است. کلمه عادیات به معنی دوندگان است.
ترجمه
بنام خداوند بخشنده مهربان
۱ – سوگند به اسبان دوندهاى که نفس زنان (به سوى میدان جهاد) پیش رفتند.
۲ – و سـوگـنـد بـه آنها (که بر اثر برخورد سمشان به سنگهاى بیابان ) جرقه هاى آتش افروختند.
۳ – و با دمیدن صبح بر دشمن یورش بردند.
۴ – و گرد و غبار به هر سو پراکنده کردند.
۵ – و (ناگهان ) در میان دشمن ظاهر شدند.
۶ – کـه انـسـان در بـرابـر نـعـمـتـهـاى پـروردگـارش نـاسـپـاس و بخیل است .
۷ – و او خود نیز بر این معنى گواه است .
۸ – او علاقه شدیدى به مال دارد.
۹ – آیا نمى داند روزى که تمام آنچه در قبرهاست زنده مى شود.
۱۰ – و آنچه در درون سینه ها است آشکار مى گردد.
۱۱ – در آن روز پروردگارشان از آنها کاملا با خبر است .
شان نزول
این پس از سوره عصر نازل گشته‌است.
در حدیثی راجع به شان نزول این سوره آمده‌است که:
این سوره بعد از جنگ «ذات السلاسل» نازل شد و ماجرا چنین بود: در سال ۸ هجرت به پیغمبر اکرم خبر دادند که دوازده هزار سوار درسرزمین «یابس» جمع شده، و با یکدیگر عهد کرده‌اند که تا پیامبر و علی رابه قتل نرسانند و جماعت مسلمین را متلاشی نکنند از پای ننشینند.
پیغمبراکرم جمع کثیری از یاران خود را به سرکردگی بعضی از صحابه به سراغ آنها فرستاد، ولی بعد از گفتگوهائی بدون نتیجه بازگشتند؛ سرانجام پیامبر، علی را با گروه کثیری از مهاجر و انصار به نبرد آنها اعزام داشت، آنها بسرعت به سوی منطقه دشمن حرکت کردند و شبانه راه می‌رفتند، و صبحگاهان دشمن را درحلقه محاصره گرفتند، نخست اسلام را بر آنها عرضه داشتند چون نپذیرفتند هنوز هوا تاریک بود که به آنها حمله کردند و آنان را درهم شکستند، عده‌ای را کشتند، و اموال فراوانی به غنیمت گرفتند.
سوره عادیات نازل شد در حالی که هنوز سربازان اسلام به مدینه بازنگشته بودند، پیامبر خدا آن روز برای نماز صبح آمد، واین سوره را درنماز تلاوت فرمود. بعد از پایان نماز اصحاب عرض کردند: این سوره‌ای است که ما تا به حال نشنیده بودیم. فرمود: آری، علی بردشمنان پیروز شد، و جبرئیل دیشب باآوردن این سوره به من بشارت داد.
چند روز بعد حضرت علی علیه السلام با غنائم و اسیران به مدینه وارد شد.
تفسیر
سوره عادیات آیه ۱
متن آیه :
وَالْعَادِیَاتِ ضَبْحاً
ترجمه :
سوگند به اسبان تازنده‌ای که ( به سوی میدان جهاد ) نفس‌زنان پیش می‌روند !
توضیحات :
« الْعَادِیَاتِ » : جمع عَادِیَه ، اسبان تازنده . مراد هر مرکب و وسیله‌ای است که در راه یزدان و برای اجرا فرمان او مورد استفاده قرار گیرد . « ضَبْحاً » : صدای نفَس اسبان به هنگام دویدن . در اینجا به معنی اسم فاعل ، یعنی ( ضَابِحَات ) است ، به معنی اسبانی که صدای نفَس خود را بلند کرده‌اند . حال است .
سوره عادیات آیه ۲
متن آیه :
فَالْمُورِیَاتِ قَدْحاً
ترجمه :
آن اسبانی که ( بر اثر برخورد چخماق سمهایشان به سنگهای سر راه ) جرقّه‌ها برمی‌افروزند .
توضیحات :
« الْمُورِیَاتِ » : جمع مُورِیَه ، آتش افروزندگان با چخماق . مراد تولیدکنندگان جرقّه‌ها است . « قَدْحاً » : زدن سنگ چخماق به یکدیگر برای تولید جرقّه . در اینجا به معنی اسم فاعل یعنی ( قَادِحَات ) و حال است . مراد زنندگان سمهای پا بر سنگهای زمین است .
سوره عادیات آیه ۳
متن آیه :
فَالْمُغِیرَاتِ صُبْحاً
ترجمه :
همان اسبانی که بامدادان ( بر سپاهیان دشمن ) یورش می‌برند .
توضیحات :
« الْمُغِیرَاتِ » : جمع مُغیرَه ، یورش برندگان . هجوم‌کنندگان . « صُبْحاً » : بامدادان . مفعولٌ‌فیه است . آن را در معنی اسم فاعل ، یعنی ( مُصْبِحَات ) نیز دانسته و حال بشمار آورده‌اند ( نگا : التفسیر القرآنی للقرآن ) .
سوره عادیات آیه ۴
متن آیه :
فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعاً
ترجمه :
و در آن ، گرد و غبار زیادی را برمی‌انگیزند .
توضیحات :
« أَثَرْنَ » : برانگیختند . برپا کردند . باب افعال و از مصدر ( إثارَه ) و از ماده ( ثور ) است ( نگا : بقره / ۷۱ ، روم / ۹ و ۴۸ ، فاطر / ۹ ) . « بِهِ » : در آن . حرف ( بِ ) به معنی ( فِی ) است ، و ضمیر ( هِ ) به صبح برمی‌گردد . « نَقْعاً » : گرد و غبار .
سوره عادیات آیه ۵
متن آیه :
فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعاً
ترجمه :
و بامدادان به میان جمع ( دشمنان ) می‌تازند .
توضیحات :
« وَسَطْنَ » : به وسط رفتند . به میانه دویدند . « بِهِ » : در آن . یعنی در صبح . برخی حرف باء را برای تعدّیه دانسته و ضمیر ( هِ ) را به ( نَقْعاً ) برگشت داده‌اند . در این صورت معنی آیه چنین است : آن گرد و غبار فراوان را با خود به میان جمعیّت دشمنان می‌برند . بعضی هم باء را حالیّه دانسته‌اند ، و آیه را چنین معنی کرده‌اند : با همین گرد و غبار فراوان به میان جمع دشمنان تاخت می‌برند .
سوره عادیات آیه ۶
متن آیه :
إِنَّ الْإِنسَانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ
ترجمه :
( به چنین اسبانی سوگند که ) انسان نسبت به پروردگار خود بسیار ناسپاس و حق ناشناس است .
توضیحات :
« الإِنسَانَ » : مراد انسانی است که در پرتو معارف الهی تربیت نیافته است و تعلیمات انبیاء بر دلش نتافته است ، و خویشتن را تسلیم غرائز و شهوات سرکش نموده است . « کَنُودٌ » : کفران نعمت‌کننده . ناسپاس . حق‌ناشناس .
سوره عادیات آیه ۷
متن آیه :
وَإِنَّهُ عَلَى ذَلِکَ لَشَهِیدٌ
ترجمه :
خود انسان نیز بر این معنی گواه است ( و می‌داند ناسپاس و حق ناشناس است ) .
توضیحات :
« إِنَّهُ » : همانا انسان . بی‌گمان انسان . « شَهِیدٌ » : گواه . آگاه . گواهی انسان به زبان حال است . نظیر آن را در ( اعراف / ۱۷۲ و توبه / ۱۷ ) می‌توان دید . و امّا آگاهی او ، معلوم است که انسان از هرکس دیگر بهتر خود را می‌شناسد و از درون خود آگاه است .
سوره عادیات آیه ۸
متن آیه :
وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَیْرِ لَشَدِیدٌ
ترجمه :
و او علاقه شدیدی به دارائی و اموال دارد .
توضیحات :
« الْخَیْرِ » : اموال و دارائی ( نگا : بقره / ۱۸۰ ، احزاب / ۱۹ ) . « شَدِیدٌ » : تند و سخت . بخیل و تنگچشم . حرف لام در واژه « لِحُبِّ الْخَیْرِ » می‌تواند برای تعدّیه باشد ، و معنی آیه با توجّه بدان در بالا گذشت . یا این که برای تعلیل ، که معنی آیه چنین است : انسان به علّت دوست داشت اموال و دارائی بخیل است .
سوره عادیات آیه ۹
متن آیه :
أَفَلَا یَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِی الْقُبُورِ
ترجمه :
آیا این انسان ( ناسپاس و دلباخته دارائی ) نمی‌داند : هنگامی که آنچه در گورها است بیرون آورده می‌شود ( و مردگان زنده می‌گردند ) .
توضیحات :
« بُعْثِرَ » : بیرون آورده شد و زنده گردید ( نگا : انفطار / ۴ ) .
سوره عادیات آیه ۱۰
متن آیه :
وَحُصِّلَ مَا فِی الصُّدُورِ
ترجمه :
و هنگامی که آنچه در سینه‌ها ( از کفر و ایمان و نیّت خوب و بد ) است ( از میان دفاتر اعمال ) جمع‌آوری می‌گردد و به دست می‌آید .
توضیحات :
« حُصِّلَ » : به دست آورده شد . جمع گردید .
سوره عادیات آیه ۱۱
متن آیه :
إِنَّ رَبَّهُم بِهِمْ یَوْمَئِذٍ لَّخَبِیرٌ
ترجمه :
در آن روز بدون شکّ پروردگارشان ( از احوال آنان و اعمال ایشان ) بسیار آگاه است ( و پاداش و کیفرشان را می‌دهد ؟ ) .
توضیحات :
« خَبِیرٌ » : بسیار آگاه و باخبر .
فضیلت سوره
از حضرت محمد صلی الله علیه و اله و سلم آمده است:
هرکس آن را تلاوت کند به عدد هر یک از حاجیانی که شب عید قربان در مزدلفه توقف می‌کنند و در آنجا حضور دارند ده حسنه به او داده می‌شود.
در حدیث دیگری از جعفر صادق روایت شده:
هرکس سوره «والعادیات» را بخواند و بر آن مداومت کند، خداوند روز قیامت او را با امیرمؤمنان علی مبعوث می‌کند و در جمع او و میان دوستان او خواهد بود.
سلام وعرض ادب….تشکر می کنم از شما خواهر گرامی به خاطر تمام مطالب جالبی که منتشر می کنید امید وارم توفیق جبران داشته باشم.
سلام
خیلی ممنون
وظیفست
فکر نمیکنم سایتی از شما بهتر باشه
سلام وعرض ادب:نظر لطف شماست همیشه موفق وپیروز باشید.