احکام تکلیفی, خواهران مبلغ, مباحث اسلامی

احکام شادی و شادمانی


شادی 
مصادیق شادی و احکام آن:

 شادی ها مصادیق مختلفی دارند که یکی از مهم ترین آن ها مجلس های شادی است.

دین اسلام به بهانه های مختلف مردم را به بر پایی مجالس شادی ترغیب و تشویق کرده است، مجالسی چون عروسی، ولیمه، ختنه، اعیاد مذهبی، مولودی ها و بزرگداشت ها مجالسی هستند که از نظر دین مورد عنایت واقع شده اند.

  • مجلس عروسی

  در برخی روایات مطالبی درباره ی شیوه شادی در مجالس عروسی از جمله آوازه خوانی و دف زدن وارد شده است که مضمون این روایات بایدبا در نظر گرفتن روایات بسیار دیگری که درباره نهی از لهو و غنا و لغو و موسیقی و استفاده از ابزار لهو وارد شده است لحاظ شود. فقهای بزرگوار که فتوا به حرمت غنا و موسیقی و جواز آن در برخی موارد جزئی و استثنایی داده اند با توجه به تمام آیات و روایات این باب بوده و تنها با دیدن یک روایت نمی توان حکم به حرمت یا حلیت امری یا چیزی نمود که از باب نمونه برخی ازآن ها را در این جا می آوریم:

امام باقر علیه السلام می فرماید: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از محله بنی زریق عبور می کرد هنگامی که صدای موسیقی شنید، پرسید: چه خبر است؟ گفتند یا رسول الله فلانی عروسی کرده است. آن حضرت فرمود: دینش کامل شده است. این ازدواج است نه زنا، ازدواج نباید مخفی باشد باید دودی به آسما ن ود یا صدای دایره ای بلند شود. فرق نکاح و زنا به نواختن دایره است.

  از این روایات و بسیاری دیگر از احادیث در متون دینی چنین بر می آید که مجالس عروسی باید به کیفیتی باشد که شادی  و سرور آن در حد محسوسی خودنمایی کند به نحوی که مجلس عروسی ِ بی سرو صدا مورد نکوهش قرار گرفته است. حال باید دید که آیا تأمین شادی مجلس عروسی به هر وسیله ای مجاز است؟ و یا اینکه این شادی دارای حد و مرزی معین است؟

اکثر فقهای شیعه غنا و موسیقی را حرام دانسته تنها برخی موارد را استثناء کرده اند و جایز شمرده اند. یکی از آن موارد استثناء در عروسی است.آن هم با رعایت حد و حدودی که در ذیل به آن ها اشاره می شود:

 غنا در عروسی:

شیخ انصاری و امام خمینی غنا و آواز خواندن زنان را در عروسی ها در صورتی که با حرام دیگری آمیخته نشود حلال دانسته اند.

نویسنده کتاب جواهر استثنای غنا در عروسی را پذیرفته ولی میگوید: سزوار است که آواز خوان زن در مجالس زنانه باشد نه مرد.

آیت الله خویی نیز غنا و آواز برای زنان و مردان را در عروسی ها در صورتی که به حرام دیگری آمیخته نشود مباح دانسته است.

آنچه در مسأله غنا و موسیقی در مجالس شادی قابل توجه است این است که غنا و موسیقی مطرب و لهو نباشد و به تعبیر دیگر انسان را از حالت طبیعی خارج نسازد. ملاک این که غنا و موسیقی لهوی است یا غیر لهوی به عرف واگذار شده است.

حضور داماد در مجلس زنانه:

یکی از کارهایی که امروزه در عروسی ها رسم شده این است که داماد در مجلس زنانه و پیش عروس حاضر می شود و نیز از آنها عکس و فیلم تهیه می کنند. آیا این کار از نظر شرعی جایز است؟

آنچه از دیدگاه مراجع معظم تقلید برمی آید این است که این کار اگر موجب نگاه به نامحرم نشود اشکالی ندارد.ولی ازآن جایی که مجالس زنانه حال و هوای خود را دارد و نگاه نکردن تقریباً امری غیرممکن است بهتر است این کار صورت نگیرد.

استفاده از کروات:

پوشش، مسأله ای دینی  و ملی است که متأسفانه به شایستگی رعایت نمی شود. برخی از اشخاص(دختر یا پسر) طوری لباس می پوشند که به راحتی می توان  آرم چند کشو را از لباس های آنان به دست آورد.در واقع معجونی شده اند که هیچ گونه اصالتی ندارند. از دیدگاه اسلام مسآله پوشش مورد عنایت خاصی واقع شده است.

امام صادق علیه السلام می فرماید: خداوند به یکی از پیامبران وحی کرد که به مومنان بگو: در لباس، خوراک و آداب و رسوم، دشمنان خدا را سرمشق قرار ندهید، که اگر چنین کنید شما هم مانند آنان دشمنان خدا محسوب می شوید.

یکی از مصادیق فرهنگ غرب، کراوات زدن است که متأسفانه پس از سالها بعد پیروزی انقلاب قبح  آن شکسته شده و به صورت محسوسی در مجامع مختلف از آن استفاده می شود، مخصوصاً در مجالس عروسی و برای شخص داماد دارای اهمیت خاصی است.

تقریباً همه مراجع معظم تقلید از بستن کراوات به عنوان این که زیِّ غیر مسلمین است نهی فرموده اند.  

اختلاط زن و مرد  در مجلس عروسی:

یکی دیگر از اموری که در مجالس شادی مخصوصا مجلس عروسی باید به آن توجه کرد مسأله اختلاط زن و مرد و نیز ارتباط آنان با یکدیگر است . زن و مرد مسلمان و متدین می دانند که در اسلام برای اشخاص حریم هایی قرار داده شده و زن و مرد به صورت مطلق آزاد نیستند تا هرگونه که بخواهند با جنس مخالف ارتباط برقرار کنند. در مجالس عروسی نیز آن چه جایز است و مشکل خاصی ندارد ارتباط محرم ها با یکدیگر است.ولی نامحرم ها باید حدود شرعی را رعایت کنند بنابراین دختر عمو و دختر خاله و امثال آنها اگر خواهر رضاعی انسان نباشند نامحرم بوده و اگر نگاه کردن و حرف زدن با آنها محل ریبه باشد و انسان را دچار گناه کند جایز نیست.

سوال: شرکت در عروسی ها و مجالسی که محرم و نامحرم مختلط هستند چه صورت دارد؟

جواب: آیت الله بهجت: با فرض اشتمال بر حرام یا مفسده باید اجتناب شود و اختلاط زن و مرد هم جایز نیست.

آیت الله سیستانی: اگر به نحوی است که موجب مفسده و یا ارتکاب گناه است جایز نیست.

آیت الله فاضل لنکرانی رضوان الله تعالی علیه: جایز نیست و باید آن ها را منع کرد.

عکاسی وفیلم برداری از مجالس عروسی:

یکی از مسائل مهم در عروسی ها مسأله فیلم برداری و عکس برداری است که از جهات گوناگون قابل بررسی می باشد. مهم ترین این مسأله از رساله اجوبة الاستفتائات به این شرح است.

سوال: هنگام جشن عروسی چند عکس از من گرفته شد که در آن ها حجاب نداشتم این عکس ها در حال حاضر نزد دوستان و اقوام من هستند آیا جمع آوری آن ها بر من واجب است؟

جواب: اگر وجود عکس ها نزد دیگران مفسده ای ندارد و یا بر فرض ترتب مفسده ، شما در دادن عکس ها به دیگران نقشی نداشته اید یا جمع کردن آنها از دیگران برای شما مشقت دارد تکلیفی در این باره ندارید.

سوال: آیا جایز است زن در جشن های عروسی بدون اجازه شوهر عکس بیندازد؟و بر فرض جواز آیا مراعات حجاب کامل در آن واجب است؟

جواب: اصل عکس گرفتن منوط به اجازه شوهر نیست. ولی اگر احتمال بدهد که اجنبی عکس او را می بیند و عدم رعایت حجاب کامل منجر به مفسده ای شود مراعات آن واجب است.

سوال: اگر عروس در شب جشن عروسی روپوش روشن و نازکی بر سرش بیندارد آیا جایز است مرد اجنبی از او عکس بگیرد؟

جواب: اگر مستلزم نگاه حرام به زن اجنبی باشد جایز نیست وگرنه اشکال ندارد.

رقص و دست افشانی:

رقص را به شکل ها و روشهای مختلف می توان در فرهنگ های گوناگون تقسیم بندی کرد.  برخی از انواع رقص عبارتند از:

رقص کودکانه  رقص صویانه یا سماع  رقص محلی  رقص ورزشی   رقص مبتذل   رقص شادی

 سوال: اگر در مجلس عقد و عروسی بچه ها برقصند و مردان دیگر دست بزنند جایز است؟

جواب: بچه ها تکلیف ندارند و حکم دست زدن هم اگر به نحو غنایی نباشد اشکال ندارد.

سوال: رقص کودک ممیز در مجالس زنان یا مردان اعم از اینکه پسر باشد یا دختر چه حکمی دارد؟

جواب: کودک غیر بالغ چه پسر و چه دختر تکلیفی ندارند ولی سزاوار نیست افراد بالغ او را تشویق به رفص کنند.

 سوال : آیا رقص محلی در عروسی ها جایز است؟

جواب: اگر رقص به گونه ای باشد که باعث تحریک شهوت شده و یا مستلزم فعل حرام یا ترتب مفسده ای باشد جایز نیست و شرکت در مجالس رقص هم اگر به عنوان تایید کار حرام دیگران محسوب شود و یا مستلزم کار حرامی باشد جایز نیست و در غیر این صورت اشکال ندارد.

رقص ورزشی :

در برخی مناسبت ها ی ورزشی برخی ورزش کاران دست و پا و تمام بدن خود را برای هدف ورزشی به حرکت در می آورند مثلا در زورخانه ها چرخیدن همراه با ضرب و آهنگ انجام می شود. این نوع چرخیدن همراه با ضرب مرشد، از آنجایی که محرک شهوت نمی باشد، و هیچ مفسده ای بر آن مترتب نیست اشکال ندارد.

رقص مبتذل:

  تمام رقص هایی که مفسده انگیز و باعث هتک حرمت انسان  و باعث تهییج شهوت او باشد رص مبتذل بوده و در حرمت آن هیچ شکی وجود ندارد.

 سوال: آیا رقص زن برای شوهرشش یا مرد برای همسرش حرام است؟

جواب: اگر رقص زن برای شوهر یا برعکس همراه ارتکاب حرامی نباشد اشکالی ندارد.

سوال: آیا رقصیدن در جشن عروسی فرزندان جایز است؟ هرچند توسط پدران یا مادران در مجالس عروسی فرزندانشان باشد؟

جواب: اگر از نوع رقص حرام باشد حرام است هرچند توسط پدران و مادران در مجالس عروسی فرزندانشان باشد.

author-avatar

درباره بسیجی

حب الحسین رشته تحصیل ماست. دانشجوی کارشناسی ارشد شیعه شناسی-کلام... طلبه سطح سه حوزه http://karbala-2.kowsarblog.ir/

مطالب مرتبط

دیدگاهی در مورد “احکام شادی و شادمانی

  1. احسنت عالی بود فقط عناوین به رنگ دیگه باشه بهتره….

  2. سرباز گمنام گفت:

    😛 سلام رئیس چشم هر چی شما بگی 😳

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *