کوردلی پس از نور

حضرت علی علیه السلام می فرمایند:« وَ إنّما سُمِّیَّتِ الشُّبْهَة ُشُبْهَة ً لِأنَّها تُشْبِهُ الْحَقّ َ».
شبهه را از این جهت “شبهه” نام نهادند که شباهت به حق دارد.(1)
آنها که همواره پیشتاز میدان باطل اند، طوری مباحث خود را بیان می کنند که برای مردم حق و واقعیت موضوع به نظر برسد. اما درواقع آنچه بر مرد پوشیده می ماند، چیزی جز حق نیست. آنها، چنان ماهرانه عقاید باطل خود را با حق مخلوط می کنند که در برخورد اول، انسان دچار شک می شود و اگر به دنبال حقیقت امر نباشد و مدام ذهن خود را با آن موضوع درگیر کند، کار به جایی می رسد که آن موضوع باطل، جزئی از عقایدش می شود و در صورت شنیدن اصل آن مطلب، بر عقیده ی باطل خود اصرار می ورزد. اما انسان های با بصیرت، روحیه ی حق طلبی خود را از آفات و خدشه ها حفظ می نمایند و به علاوه با مطالعه و تحقیق، به اصل موضوع پی می برند.
اگر شبهات را حلاجی کنیم، چیزی جز مغالطه، خلط مباحث، قیاس های نامربوط و البته فریب و دروغ؛ به دست نمی آید.
باید از کسانی که در امر ساختن شبهات مشغول به خدمت در سربازخانه ی شیطان اند پرسید که: آیا به تعداد یک هزارم آنچه برایتان سؤال است، پاسخی هم میدانید؟ ویا اینکه فقط به مجسمه های سؤالی تبدیل شده اید که بر درب این سربازخانه ایستاده اید؟ سؤال بلد بودن-آن هم سؤال بی محتوا وپوچ و غلط- هنر نیست، اگر راست می گویید” دلیل” بیاورید!
امام علی علیه السلام همچنین عاقبت شبهات را بیان فرموده اند که به اجمال می آوریم:
شک و شبهه(درصورتی که به آن پاسخ صحیح داده نشود):
دین را فاسد و تباه می سازد،
نور ایمان را در دل خاموش می گرداند،
ایمان را از بین می برد.(2)
ایشان همچنین در کلامی با سه لفظ، پرده از چهره ی شک و شبهه و شکاکان و شبهه پراکنان برمیدارد:
«الشَّکّ ُ، ثَمَرَةُ الْجَهْلِ»(3)
شک و شبهه، ثمره ی جهل و نادانی است.
مبادا جزء آن گروه هایی شویم که شب مسلمانند و صبح؛ نامسلمان…
ای عمار!او(4) را رها کن…چرا که او از دین، به مقداری اخذ کرده که به دنیا نزدیکش سازد و عمدا ً حق را بر خود مشتبه ساخته تا با این شبهات، کارهای خلاف و لغزش هایش را توجیه کند.(5)
نکات:
1. باطل گرایان، اگر هم چیزی از دین را رعایت کنند، نه به خاطر اعتقادشان به حق بودن آن است، بلکه به خاطر وجود منافع دنیویشان در این رعایتهاست.
2. اینگونه افراد، با اینکه میدانند چه چیزی حق است، به طور کاملا ً عامدانه از پذیرفتن آن سر باز زده و به مخالفت با آن برمی خیزند.
3. ایجاد شبهه و شک و پافشاری بر حق بودن آن، به خاطر توجیه اعمال خلاف شرع خود ایجاد کنندگان شبهه یا کسانی است که منافع این ایجاد کنندگاران را فراهم می کنند.

منابع مطالب:——————————–
1. نهج البلاغه، خطبه ی 38.
2غرر الحکم، فصل اول، به ترتیب: شماره های 748، 1289، 773.
3.غررالحکم، ش 775.
4. مغیرة بن شعبه که در حقانیت حضرت علی علیه السلام، در دل مردم شک به وجود می آورد
پی نوشت: احادیث و روایت، به نقل از کتاب پاسخ به پرسش های جوانان، تألیف اسدالله محمدی نیا.