خداوند در سوره نبأ می فرماید: «وَ خَلَقْناکُمْ أَزْواجاً» و شما را جفت جفت آفریدیم.
به طور خلاصه باید گفت منظور این آیه این است که انسانها به صورت دو جنس زن ومرد ، یا سیاه و سفید یا در اصناف مختلف آفریده شده اند و منظور این نیست که برای هرکس همسری آفریده شده یا مشخص شده‌است؛ بلکه تنها اشاره ای است به وجود دو جنس در عالم تا از این راه، نسل بشر تکثیر شده و باقی بماند.
ازواج جمع زوج است و به هر جفتی که با هم هستند مثل کفش، نعلین، یا جنس مذکر و مونث ، یا اصناف، یا چیزهای شبیه هم بکار می رود. هم چنین ممکن است به منظور اشاره به وجود جوهر و عرض، یا ماده و صورت در موجودات باشد.  یعنی همین قدر که موجودات از ترکیب جوهر و عرض تشکیل شده اند، یعنی زوج هستند.[۱]
مفسران برای واژه ازواجا در این آیه معانی گوناگونی ذکر کرده اند: یکی از معانی همان است که در بالا اشاره شد و آن اشاره به ترکیب انسان از جوهر و عرض یا ماده و صورت است. برخی با استناد به معنای اصناف برای ازواج، این آیه را اشاره به اصناف مختلف انسانها مى‏ دانند، و تفاوتهایى که از نظر رنگ و نژاد و روحیات و استعدادهاى مختلف در میان انسانها است که آن نیز از نشانه ‏هاى عظمت حق و مایه تکامل جامعه انسانى است.[۲]
بعضى  گفته ‏اند: مراد از ازواج، اشکال است، یعنى ما شما را شکل هم خلق کردیم.
برخی نیز مراد آیه را اشاره به اصناف و گروه ‏هاى گوناگونى می دانند که داراى استعدادهاى جسمى و نفسى مختلفند و معتقدند با اینگونه اختلافات غریزى است که اصناف و طبقات مانند عناصر مختلف به اختلاط و امتزاج روى می آورند. از جهت همین اختلاط به آنها ازواج گفته می شود.[۳]
برخی منظور آنرا اشاره به جنس مذکر و مونث انسانها دانسته اند.[۴] چنان که در آیه ۲۱ سوره روم مى‏ خوانیم:
«وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَ رَحْمَهً» از نشانه ‏هاى (عظمت) خداوند این است که همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید، تا در کنار آنها آرامش بیابید، و در میان شما محبت و رحمت  قرار داد.
نظر به اینکه زن ومرد در کنار هم کامل می شوند، لذا خداوند کشش وجاذبه غریزی وفطری میان آنها قرار داده تا پیوند صورت گیرد و از مجموع آن دو، توالد و تناسل انجام  ‏گیرد؛ پس هر یک از آن دو به‌ تنهایی ناقص و محتاج به طرف دیگر است، و چون بدان رسید آرام می ‏شود.[۵] اما حتی همین آیه نیز تنها به آفریدن دو نوع مذکر و مونث در میان انسان ها و آرامش گرفتن آنها در کنار هم اشاره می کند و هرگز بیان نمی کند که الزاما قبل از تولد هر فرد همسر او مشخص شده است. چرا که انسان ها دارای اختیار هستند و خود می توانند با شیوه ای که برای زندگی خود انتخاب می کنند هر همسری انتخاب نمایند و یا هرگز ازدواج نکنند. به علاوه ازدواج یک سنت الهی است، مانند بسیاری دیگر از سنت ها که به دلیل سبک زندگی انسان ها گاه کنار گذاشته می شود و گاهی به آن بیش از حد توجه می شود. خداوند تنها به بیان سنت ها پرداخته و راه صحیح زندگی کردن را به انسان آموخته است و در این راه هیچ اجباری را متوجه انسان نمی کند، بلکه او را در انتخاب مسیر خود آزاد گذاشته است.
در نهایت باید گفت آیه مورد نظر که به زوج بودن مخلوقات اشاره می کند، تنها در صدد بیان اصناف و انواع موجودات است، اینکه مذکر و مونث اند، یا سفید و سیاه اند ویا موارد دیگر، و اشاره ای به آفریدن زن و شوهر برای یکدیگر و اینکه برای هر فردی الزاما از همان آغاز همسری در نظر گرفته شده که مخصوص او خلق شده است، نکرده است. چنانچه در آیه ۲۱ سوره روم نیز این موضوع بیان نشده است.

پی نوشت:
[۱] .  المفردات فی غریب القرآن، دارالعلم الدار الشامیه،دمشق،۱۴۱۲ق، ص: ۳۸۴-۳۸۵
[۲] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات ناصر خسرو،۱۳۷۲،ج ۱۰، ص ۴۲۱؛ تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیه، تهران،۱۳۷۴، ج۲۶، ص۱۸
[۳] . پرتوى از قرآن، طالقانى، سید محمود ، شرکت سهامى انتشار ،تهران،۱۳۶۲،  ج‏۳، ص: ۱۳
[۴] . مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۴۲۱
[۵] . ترجمه تفسیر المیزان، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم ،۱۳۷۴ش ، ج‏۱۶، ص:۲۵۰

منبع:مرکز پاسخ گویی به سؤالات دینی