سیزدهم فروردین را روز طبیعت نامگذاری کردهاند؛ طبیعتی که در کشور پهناور ایران، از دیرباز مورد احترام است و مردمان این سرزمین زاینده، در حفظ و پاکیزگی آن کوشیدهاند.برپایی جشنها و آیین های ویژه روز سیزدهم فروردین، ریشه باستانی و تاریخی دارد. مردم ایران در دورههای مختلف تاریخی، نوروز را جشن آفرینش و آغاز هستی و زایش میدانستند و پایان آن را روز ۱۳ فروردین میپنداشتند؛ آن را بسیار مبارک و فرخنده میدانستند.
ایرانیان قدیم پس از دوازده روز جشن و شادی که به یاد دوازده ماه سال است، روز سیزدهم نوروز را به باغ و صحرا میرفتند و در حقیقت به این ترتیب، رسمی بودن دوره نوروز را با شادی به پایان میرساندند.
پیشینه و انگیزه برگزاری جشن سیزدهم فروردین هر چه باشد؛ ایرانیان، در همه شهرها و روستاها، یک پارچه و هماهنگ، به صورت گروهی و گاه چند خانواده با هم، غذای ظهر را آماده میکنند و آجیل و خوردنیهای سفره هفت سین را با خود برمیدارند و به دامان صحرا و طبیعت می روند؛ شوخی و بازی کردن، دویدن، تاب خوردن و در هر حال جدی نبودن، از سرگرمیها و ویژگیهای روز سیزده فروردین است.
گردش ایرانیان در سیزدهمین روز از جشن نوروزی، بزرگترین پیک نیک جهانی است؛ در این روز پدرها و مادرها، پدربزرگها و مادر بزرگها، نوه ها و نتیجهها، در پیوند با طبیعت، در بوستان و دشت ها سفرهای پهن میکنند و نیمروزی را به شادی و تفریح میگذرانند.
با این رسم شیرین و دل پذیر ایرانی، آخرین بخ از جشنهای نوروزی با پالایش روح و آرامش روان و احترام به طبیعت پایان میپذیرد.
آیا سیزدهم فروردین روز نحسی است؟
اعداد نیز مانند حروف (صداها) خلقت خداوند متعال هستند و خداوند علیم و حکیم هیچ مخلوق نحسی نیافریده است. از هستی و خیر محض، به جز خیر صادر نمیگردد. پس نحس بودن عدد ۱۳ یا روز ۱۳ و سایر موارد بیان شده، همه خرافاتی است که از فرهنگهای دیگر به ایران و فرهنگ اسلامی و ایرانی نفوذ و رسوخ نموده است.
اگر قرار باشد عدد ۱۳ نحس باشد، دلیلی نیست که فقط ۱۳ فروردین نحس باشد، بلکه باید روز سیزدهم همهی ماهها نیز نحس باشد. لذا چنان چه بیان شد نه عدد نحسی وجود دارد و نه روز نحس.
نحسی برخی از روزها که در قرآن کریم نیز تحت عناوین «أَیَّامٍ نَحِسات» و یا «یَوْمِ نَحْس» از آن یاد شده است، به عملکرد منحوس یک قوم بر میگردد که نتیجهاش نزول بلا در آن روز (یا ایام) به آن قوم بوده است. پس برای آنان که معذب شدهاند روز نحسی شد.
اما در عین حال در کتب تاریخی معتبر که به مراسمها و جشنهای ایران باستان و به ویژه ایام نوروز اشاره شده است، مطلب خاصی در خصوص «سیزده به در» ذکر نشده است و این مهم نشان میدهد که سابقه و تاریخچهی «سیزده بدر» به قدمت و اعتبار «نوروز» نمیباشد.
عدم وجود تاریخچهی معین و مستند برای سیزده بدر سبب گردید تا مبدأ پیدایش و شئون متفاوتی برای آن مطرح گردد.