تاریخچه زکات
در تاریخ اسلام دو دوران مشخص دیده می شود، دوران مکه که همت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و مسلمانان در آن مصروف تعلیم و تربیت نفرات و آموزش و تبلیغ می شد، و دوران مدینه که پیامبر(صلی الله علیه آله) در آن دست به تشکیل «حکومت اسلامی» و پیاده کردن و اجرای تعلیمات اسلام، از طریق این حکومت صالح زد. یکی از کارهایی که پیامبر(صلی الله علیه و آله ) در مدینه انجام داد تشکیل بیت المال بود که یکی از منابع آن را زکات تشکیل می داد و طبق مشهور این حکم در سال دوم هجرت تشریع شد. از آیات مختلف مکی از جمله ۱۵۶سوره مبارکه اعراف و آیه ۳ سوره نمل و …
استفاده می شود که حکم وجوب زکات در مکه نازل شده است ، ولی هنگاهی که پیامبر(صلی الله علیه و آله) به مدینه آمد و پایه حکومت اسلامی را گذارد و طبعاً نیاز به تشکیل بیت المال پیدا کرد، از طرف خداوند مأموریت یافت که زکات را از مردم بگیرد و آیه شریفه« خُذْ مِنْ أَمْوَالهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکِّیهِم بهِا وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلَوتَکَ سَکَنٌ لهَّمْ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»، «از اموال آن ها صدقه(زکات) بگیر تا به وسیله آن پاکشان کنی و رشدشان دهی و دعایشان کن که دعای تو آرامشی برای آن ها است و خداوند شنوای دانا است.» در این هنگام نازل شد. (در زمان رسول خدا(صلی الله علیه و آله) گروهی از رفتن به جنگ تبوک خودداری کردند. بعد از احساس پشیمانی، خود را به ستون مسجد بستند. وقتی که رسول الله(صلی الله علیه و آله) برگشتند جویای حال آن ها شدند، گفته شد که آن ها خود را به ستون مسجد بسته اند و باز نمی کنند تا شما آن ها را باز کنید.ایشان قسم خوردند که باز نمی کنند تا این که دستوری برسد.)
