یکی از یاران پیامبر گرامی اسلام (ص) در جنگ احد حنظله است. حنظله، جوانى است که از بهار عمرش بیست و چند سال، بیش نگذشته بود.
وى به مصداق آیه یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ؛ از پدران ناپاک فرزندان پاک پدید مىآورد» فرزند «ابو عامر» دشمن پیامبر است و پدر او در نبرد «احد» در ارتش قریش شرکت داشت و یکى از عناصر بدخواه اسلام بود که قریش را براى نبرد با پیامبر تحریک کرده بود و در راه دشمنى با اسلام تا آخر عمر کوتاهى نکرد. او پایهگذار حادثه مسجد «ضرار» است.
روزى که نبرد احد اتفاق افتاد، شب آن روز عروسى حنظله بود. او با دختر «عبد اللّه بن ابى»، سرشناس اوسیان ازدواج کرده و ناچار بود که مراسم شب زفاف را همان شب انجام دهد.
هنگامى که نداى جهاد در گوش او طنین انداخت، متحیر شد. چارهاى ندید جز این که از پیشگاه فرمانده کل قوا اجازه بگیرد، تا یک شب در مدینه توقف کند و فرداى آن خود را به میدان جنگ برساند.
بنا به نقل مرحوم مجلسى آیه زیر درباره وى نازل شده است:
افراد با ایمان کسانىاند که به خداوند و پیامبرش ایمان آوردهاند. هنگامى که براى کار عمومى با او [پیامبر] اجتماع کنند، تا از او اجازه نگیرند، از او جدا نمىشوند. کسانى که از تو [پیامبر] اجازه مىگیرند، افرادىاند که به خداوند و رسول او ایمان آوردهاند. هرگاه مؤمنى براى کارهاى خصوصى اجازه گرفت، به هر کس که خواستى اجازه بده.
پیامبر یک شب براى انجام مراسم عروسى به وى اجازه داد. بامدادان، حنظله پیش از آنکه غسل جنابت کند، به سوى میدان شتافت. وقتى خواست از در منزل بیرون آید؛ اشک در دیدگان نوعروس که از ازدواج وى جز یک شب نگذشته بود، حلقه زد.
دست در گردن شوهر خود افکند، و درخواست کرد که چند دقیقه صبر کند. او چهار نفر مرد را که روى داشتن عذر در مدینه مانده بودند، گواه گرفت که دیشب میان او و شوهر گرامى وى عمل آمیزش انجام گرفته است.
حنظله از منزل بیرون رفت، عروس رو به آن چهار نفر کرد و گفت: دیشب در خواب دیدم که آسمان شکافت و شوهرم داخل آن شد، سپس شکاف به هم آمد. من از این رؤیا احساس مىکنم که روح شوهر من به سوى جهان بالا خواهد رفت و شربت شهادت را خواهد نوشید.
حنظله وارد سپاه شد دیدگانش به ابى سفیان افتاد که میان دو سپاه مشغول جولان بود. او با یک حمله جوانمردانه شمشیرى به سمت او متوجه ساخت، ولى شمشیر بر پشت اسب وى فرود آمد و ابو سفیان نقش زمین شد.
داد و فریاد ابو سفیان موجب اجتماع گروهى از سربازان قریش شد. «شدّاد لیثى» بر «حنظله» حمله کرد و بر اثر آن ابو سفیان از چنگال وى نجات یافت.
در میان سربازان قریش، نیزهدارى، به او حملهور شد و نیزه خود را در بدنش فرو برد. حنظله با همان زخم وى را تعقیب کرد و او را با شمشیر از پاى درآورد و خود نیز بر اثر زخم نقش زمین شد پیامبر گرامى (ص) فرمود: من دیدم که فرشتگان، حنظله را غسل مىدادند، و از این نظر او را «غسیل الملائکه» مىگفتند.