حدیث (۱) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلصَّدَقَهُ عَلى وَجهِها وَاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَینِ وَ صِلَهُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَهً وَتَزیدُ فِى العُمرِ وَ تَقى مَصارِعَ السُّوءِ؛
صدقه بجا و نیکوکارى و نیکى به پدر و مادر و صله رحم، بدبختى را به خوشبختى تبدیل و عمر را زیاد و از مرگ بد جلوگیرى مى کند.
نهج الفصاحه ص۵۴۹ ، ح ۱۸۶۹
حدیث (۲) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلصَّدَقَهُ بِعَشرَهٍ وَالقَرضُ بِثَمانِیَهَ عَشرَهَ وَصِلَهُ الاِخوانِ بِعِشرینَ وَصِلَهُ الرَّحِمِ بِاَربَعَهٍ وَعِشرینَ؛
صدقه دادن ده حسنه، قرض دادن هجده حسنه، رابطه با برادران (دینى) بیست حسنه و صله رحم بیست و چهار حسنه دارد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج۴، ص۱۰
حدیث (۳) امام على علیه السلام :
صِلَهُ الرَّحِمِ توجِبُ المَحَبَّهَ وَتَکبِتُ العَدُوَّ؛
صله رحم محبّت آور است و دشمن را خوار مى گرداند.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج۴، ص۲۰۹، ح۵۸۲۵
حدیث (۴) امام على علیه السلام :
کَفِّروا ذُنوبَکُم وَتَحَبَّبوا اِلى رَبِّکُم بِالصَّدَقَهِ وَصِلَهِ الرَّحِمِ؛
با صدقه و صله رحم گناهان خود را پاک کنید و خود را محبوب پروردگارتان گردانید.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج۴، ص۶۳۵، ح۷۲۵۸
حدیث (۵) امام على علیه السلام :
صِلَهُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَتَدفَعُ النِّقَمَ؛
صله رحم نعمت ها را فراوان مى کند و سختى ها را از بین مى برد.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج۴، ص۲۰۴، ح۵۸۳۶
حدیث (۶) امام على علیه السلام :
زَکوهُ الیَسارِ بِرُّ الجیرانِ وَ صِلَهُ الاَرحامِ؛
زکاتِ رفاه، نیکى با همسایگان و صله رحم است.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج۴، ص۱۰۶، ح۵۴۵۳
حدیث (۷) امام باقر علیه السلام :
اِنَّ اَعجَلَ الخَیرِ ثَوابا صِلَهُ الرَّحِمِ؛
ثواب صله رحم سریع تر از هر کار خیرى به صاحبش مى رسد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج۲، ص۱۵۲
حدیث (۸) امام باقر علیه السلام :
صِلَهُ الاَرحامِ تُزکى اَلاَعمالَ و َتُنمى اَلاَموالَ و َتَدفَعُ اَلبَلوى وَ تُیَسِّرَ الحِسابَ و َتُنسِئُ فِى الاَجَلِ؛
صله رحم اعمال را پاکیزه، اموال را بسیار، بلا را دفع، حساب (قیامت) را آسان مى کند و مرگ را به تأخیر مى اندازد.
کافی(ط-الاسلامیه) ج۲ ، ص۱۵۰ – تحف العقول، ص ۲۹۹
حدیث (۹) امام صادق علیه السلام :
اِنَّ صِلَهَ الرَّحِمِ وَالبِرَّ لَیُهَوِّنانِ الحِسابَ وَیَعصِمانِ مِنَ الذُّنوبِ؛
صله رحم و نیکى، حساب (قیامت) را آسان مى کند و از گناهان جلوگیرى مى نماید.
کافی(ط-الاسلامیه) ج۲ ، ص۱۵۷ – تحف العقول ص ۳۷۶
حدیث (۱۰) امام صادق علیه السلام :
صِلَهُ الارحامِ تُحَسِّنُ الخُلُقَ وَ تُسمِحُ الکَفَّ و َتُطیبُ النَّفسَ وَ تَزیدُ فِى الرِّزقِ و َتُنسِئُ فِى الاَجَلِ؛
صله رحم اخلاق را خوب، دست را بخشنده، جان را پاکیزه، روزى را زیاد مى کند و مرگ را به تأخیر مى اندازد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج۲ ، ص۱۵۱
حدیث (۱۱) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلصَّدَقَهُ بِعَشرَهٍ وَ القَرضُ بِثَمانِیَهَ عَشرَ وَ صِلَهُ الاِخوانِ بِعِشرینَ وَ صِلَهُ الرَّحِمِ بِاَربَعَهٍ وَ عِشرینَ؛
صدقه دادن، ده حسنه، قرض دادن، هجده حسنه، رابطه با برادران [دینى ]، بیست حسنه و صله رحم، بیست و چهار حسنه دارد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج ۴ ، ص ۱۰
حدیث (۱۲) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
مَن مَشى اِلى ذى قَرابَهٍ بِنَفسِهِ وَ مالِهِ لِیَصِلَ رَحِمَهُ اَعطاهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ اَجرَ مِأَهِ شَهیدٍ؛
هر کس با جان و مال خود در راه صله رحم کوشش کند، خداوند عزّوجلّ پاداش یکصد شهید به او مى دهد.
من لایحضره الفقیه ج ۴، ص ۱۶
حدیث (۱۳) امام على علیه السلام :
صِلَهُ الرحمِ مِن اَفضَلِ شِیَمِ الکِرامِ؛
صله رحم، از بهترین خصلت هاى بزرگواران است.
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج۱۵ ، ص۲۵۱
حدیث (۱۴) امام على علیه السلام :
اِنَّ صِلَهَ الرحامِ لَمِن موجِباتِ السلامِ وَ اِنَّ اللّهَ سُبحانَهُ اَمَرَ بِاِکرامِها وَ اِنَّهُ تَعالى یَصِلُ مَن وَصَلَها وَ یَقطَعُ مَن قَطَعَها وَ یُکرِم مَن اَکرَمَها؛
به راستى که صله رحم از واجبات اسلام است و خداى سبحان، امر فرموده که آن را گرامى بدارند و خداوند متعال با هر کس که صله رحم کند، رابطه برقرار مى کند و با هر کس که قطع رحم کند، قطع رابطه مى کند و هر کس که صله رحم را گرامى بدارد، گرامى اش مى دارد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص۴۰۵ و ص ۴۰۶ ،ح۹۲۹۰
حدیث (۱۵) امام على علیه السلام :
حِراسَهُ النِّعَمِ فى صِلَهِ الرَّحِمِ؛
حفظ نعمت ها در صله رحم است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۰۶ ،ح۹۳۰۳
حدیث (۱۶) امام على علیه السلام :
اِذا قَطَّعُوا الرحامَ جُعِلَتِ الموالُ فى أیدىِ الشرارِ ؛
هرگاه مردم قطع رحم کنند، ثروت ها در دست افراد شرور قرار مى گیرد.
کافى(ط–الاسلامیه) ج ۲، ص ۳۴۸
حدیث (۱۷) امام صادق علیه السلام :
أفضَلُ ما یوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ کَفُّ الأذى عَنها؛
بهترین صله رحم، خوددارى از آزار و اذیت خویشاوندان است .
قرب الاسناد(ط-حدیثه) ص۳۵۵ – بحارالأنوار ج ۷۱، ص ۸۸
حدیث (۱۸) امام صادق علیه السلام :
صِلُوا أرحامَکُم و بِرّوا بِإخوانِکُم وَ لَو بِحُسنِ السَّلامِ وَ رَدِّ الجَوابِ ؛
صله رحم نمایید و به برادران (دینى) خود نیکى کنید، هر چند با سلام کردن خوب و یا جواب سلام خوب باشد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج ۲، ص ۱۵۷
حدیث (۱۹) امام صادق علیه السلام :
صِلَهُ الرَّحِمِ تَعمُرُ الدِّیارَ وَ تَزیدُ فى الأعمارِ وَ اِن کانَ اَهلُها غَیرَ اَخیارٍ؛
صله رحم، خانه ها را آباد و عمرها را طولانى مى کند، هر چند صله رحم کنندگان مردمان خوبى نباشند.
امالى(طوسى) ص ۴۸۱
حدیث (۲۰) امام رضا علیه السلام :
وَقِّرُوا کِبارَکُم وَ ارحَمُوا صِغارَکُم وَ صِلُوا اَرحامَکُم؛
به بزرگترهایتان احترام بگذارید و با کوچکترها مهربان باشید و صله رحم نمایید.
امالی(صدوق) ص۹۴ – عیون اخبار الرضا ج ۱، ص ۲۹۵
حدیث (۲۱) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
مَن اُلهِمَ الصِّدقَ فى کَلامِهِ وَ النصافَ مِن نَفسِهِ وَ بِرَّ والِدَیهِ وَ وَصلَ رَحِمِهِ، اُنسِى ءَ لَهُ فى اَجَلُهُ وَ وُسِّعَ عَلَیهِ فى رِزقِهِ وَ مُتِّعَ بِعَقلِهِ وَ لُـقِّنَ حُجَّتَهُ وَقتَ مُساءَلَتِهِ ؛
به هر کس، راستگویى در گفتار، انصاف در رفتار، نیکى به والدین و صله رحم الهام شود، اجلش به تأخیر مى افتد، روزیش زیاد مى گردد، از عقلش بهره مند مى شود و هنگام سئوال [مأموران الهى] پاسخ لازم به او تلقین مى گردد.
اعلام الدین فی صفات المونین ص ۲۶۵
حدیث (۲۲) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اِنَّ القَومَ لَیَکونونَ فَجَرَهً وَ لا یَکونونَ بَرَرَهً فَیَصِلونَ اَرحامَهُم فَتَنمى اَموالُهُم وَ تَطولُ اَعمارُهُم فَکَیفَ اِذا کانوا اَبرارا بَرَرَهً!؟
مردمى که گناهکارند و نه نیکوکار، با صله رحم، اموالشان زیاد و عمرشان طولانى مى شود. حال اگر نیک و نیکوکار باشند، چه خواهد شد!؟
کافى(ط-الاسلامیه) ج ۲، ص ۱۵۵
حدیث (۲۳) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
مَن سَرَّهُ اَن یُنسَاَلـَهُ فى عُمُرِهِ وَ یُوَسَّعَ لَهُ فى رِزقِهِ فَلیَتَّقِ اللّه وَ لیَصِل رَحِمَهُ؛
هر کس دوست دارد که عمرش طولانى و روزى اش زیاد شود، تقواى الهى پیشه کند و صله رحم نماید.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج ۷۱، ص ۱۰۲
حدیث (۲۴) امام صادق علیه السلام :
ما نَعلَمُ شَیئا یَزیدُ فِى العُمرِ اِلاّ صِلَهَ الرَّحِمِ، حَتّى اِنَّ الرَّجُلَ یَکونُ اَجَلُهُ ثَلاثَ سِنینَ فَیکونُ وَصولاً لِلرَّحِمِ فَیَزیدُ اللّه فى عُمرِهِ ثَلاثینَ سَنَهً فَیَجعَلُها ثَلاثا وَ ثَلاثینَ سَنَهً، وَ یَکونُ اَجَلُهُ ثَلاثا وَ ثَلاثینَ سَنَهً فَیَکونَ قاطِعا لِلرَّحِمِ، فَیَنقُصُهُ اللّه ثَلاثینَ سَنَهً وَ یَجعَلُ اَجَلَهُ اِلى ثَلاثِ سِنینَ؛
ما، غیر از صله رحم، چیزى نمى شناسیم که بر عمر بیفزاید، تا آن جا که گاهى عمر کسى سه سال است، و وقتى که اهل صله رحم مى شود، خداوند هم سى سال بر عمرش مى افزاید و آن را سى و سه سال مى کند و گاهى عمر کسى سى و سه سال است و قطع رحم مى کند و خداوند هم سى سال از عمر او مى کاهد و عمرش را به سه سال، کاهش مى دهد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج ۲، ص ۱۵۲ و ص۱۵۳
حدیث (۲۵) امام صادق علیه السلام :
اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَیِّیرُ النِّعَمَ البَغىُ وَ الذُّنوبُ التَّى تورِثُ النَّدَمَ القَتلُ وَ الَّتى تُنزِلُ النِّقَمَ الظُّلمُ وَالَّتى تَهتِکُ السُّتورَ شُربُ الخَمرِ وَ الَّتى تَحبِسُ الرِّزقَ الزِّنا وَ الَّتى تُعَجِّلُ الفَناءَ قَطیعَهُ الرَّحِمِ وَالَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ وَ تُظلِمُ الهَواءَ عُقوقُ الوالِدَینِ؛
گناهی که نعمت ها را تغییر مى دهد، تجاوز به حقوق دیگران است. گناهى که پشیمانى مى آورد، قتل است. گناهى که گرفتارى ایجاد مى کند، ظلم است. گناهى که آبرو مى بَرد، شرابخوارى است. گناهى که جلوى روزى را مى گیرد، زناست. گناهى که مرگ را شتاب مى بخشد، قطع رابطه با خویشان است. گناهى که مانع استجابت دعا مى شود و زندگى را تیره و تار مى کند، نافرمانى از پدر و مادر است.
علل الشرایع ج ۲، ص ۵۸۴
حدیث (۲۶) امام على علیه السلام :
زِیَادَهُ الشُّکْرِ وَ صِلَهُ الرَّحِمِ تَزِیدَانِ النِّعَمَ وَ تَفْسَحَانِ فِی الْأَجَل
شکرگزارى فراوان و صله رحم، نعمت ها را زیاد مى کنند و بر مُهلت زندگى مى افزایند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص۴۰۶ ، ح۹۳۰۴
حدیث (۲۷) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
إِیّاکُم و َالشُّحَّ فَإِنَّما هَلَکَ مَن کانَ قَبلَکُم بِالشُّحِّ اَمَرَهُم بِالبُخلِ فَبَخِلوا و َأَمَرَ هُم بِالقَطیعَهِ فَقَطَعوا و َأَمَرَهُم بِالفُجورِ فَفَجَروا؛
از حرص بپرهیزید که پیشینیان شما در نتیجه حرص هلاک شدند، حرص آنها را به بخل وادار کرد و بخیل شدند. به قطع رحم وادار کرد و قطع رابطه کردند با خویشاوندان. به بدى وادارشان کرد و بدکار شدند.
نهج الفصاحه ص۳۵۳
حدیث (۲۸) امام صادق علیه السلام :
و َقَد سُئِلَ عَن مَکارِمِ الخلاقِ: اَلعفوُ عَمَّن ظَلَمَکَ وَصِلَهُ مَن قَطَعَکَ و َإعطاءُ مَن حَرَمَکَ و َقَولُ الحَقِّ و َلَو عَلى نَفسِکَ؛
درباره مکارم الاخلاق سئوال شد، فرمودند: گذشت از کسى که به تو ظلم کرده، رابطه با کسى که با تو قطع رابطه کرده، عطا به آن کس که از تو دریغ داشته است و گفتن حق اگر چه بر ضد خودت باشد.
منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(خویی) ج۶ ، ص۲۱۸
حدیث (۲۹) امام صادق علیه السلام :
اَلمَکارِمُ عَشرٌ ، فَإنِ استَطَعتَ أن تَکونَ فیکَ فَلتَکُن… : صِدقُ الَبسِ ، و َصِدقُ اللِّسانِ ، و َأداءُ الأمانَهِ ، و َصِلَهُ الرَّحِمِ ، وَ إقراءُ الضَّیفِ ، وَ إطعامُ السّائِلِ ، و َالمُکافاهُ عَلىَ الصَّنائعِ ، و َالتَّذَمُّمُ لِلجارِ ، و َالتَّذَمُّمُ لِلصّاحِبِ ، و َرَأسُهُنَّ الحَیاءُ؛
مکارم ده تاست : اگر مى توانى آنها را داشته باش … : استقامت در سختى ها، راستگویى، امانتدارى، صله رحم، میهمان نوازى، اطعام نیازمند، جبران کردن نیکى ها، رعایت حق و حرمت همسایه، مراعات حق و حرمت رفیق و در رأس همه، حیا.
خصال ج۲ ، ص۴۳۱
حدیث (۳۰) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
لَیسَ شَىْءٌ اُطیعَ اللّهُ فیهِ اَعجَلَ ثَوابا مِن صِلَهِ الرَّحِمِ وَ لَیسَ شَىْءٌ اَعجَلَ عِقابا مِنَ البَغىِ وَ قَطیعَهِ الرَّحِمِ؛
هیچ طاعتى نیست که پاداشش زودتر از صله رحم برسد و مجازاتى سریعتر از مجازات ظلم و قطع رحم نیست.
نهج الفصاحه ص ۶۶۱ ، ح ۲۳۹۸
حدیث (۳۱) امام على علیه السلام :
عَلَیکَ بِمُداراهِ النّاسِ وَ اِکرامِ العُلَماءِ وَ الصَّفحِ عَن زَلاّتِ الخوانِ فَقَد اَدَّبَکَ سَیِّدُ الاَوَّلینَ وَ الخِرینَ بِقَولِهِ صلى الله علیه و آله : اُعفُ عَمَّن ظَـلَمَکَ وَ صِل مَن قَطَعَکَ وَ اَعطِ مَن حَرَمَکَ ؛
تو را سفارش مىکنم به مداراى با مردم و احترام به علما و گذشت از لغزش برادران (دینى)؛ چرا که سرور اولین و آخرین، تو را چنین ادب آموخته و فرموده است : «گذشت کن از کسى که به تو ظلم کرده ، رابطه برقرار کن با کسى که با تو قطع رابطه کرده و عطا کن به کسى که از تو دریغ نموده است».
بحار الانوار(ط-بیروت) ج۷۵ ، ص۷۱
حدیث (۳۲) پیامبر صلى الله علیه و آله :
اَوصانى رَبّى بِسَبعٍ: اَوصانى بِالاِخلاصِ فِى السِّرِّ وَ العَلانیَهِ وَ اَن اَعفُوَ عَمَّن ظَلَمَنى و اُعطىَ مَن حَرَمَنى و اَصِلَ مَن قَطَعَنى و اَن یَکونَ صَمتى فِکرا وَ نَظَرى عِبَرا؛
پروردگارم هفت چیز را به من سفارش فرمود: اخلاص در نهان و آشکار، گذشت از کسى که به من ظلم نموده، بخشش به کسى که مرا محروم کرده، رابطه با کسى که با من قطع رابطه کرده، و سکوتم همراه با تفکّر و نگاهم براى عبرت باشد.
کنزالفوائد ج۲ ، ص۱۱
حدیث (۳۳) پیامبر صلى الله علیه و آله :
اَمَرَنى رَبّى بِسَبعِ خِصالٍ: حُبِّ المَساکینِ وَ الدُّنُوِّ مِنهُم و اَن أکثِرَ مِن «لا حَولَ وَ لا قُوَّهَ اِلاّ بِاللّه» وَ اَن اَصِلَ بِرَحِمى و اِن قَطَعَنى و اَن اَنظُرَ الى مَن هُوَ اَسفَلُ مِنّى و لا اَنظُرَ اِلى مَن هُوَ فَوقى و اَن لا یَأخُذَنى فِى اللّهِ لَومَهُ لائِمٍ و اَن اَقولَ الحَقَّ وَ اِن کانَ مُرّا و اَن لا اَساَلَ اَحَدا شَیئا؛
پروردگارم مرا به هفت خصلت امر نموده است: دوست داشتن بینوایان و نزدیک شدن به آنها، ذکر لا حول و لا قوه الا باللّه را بسیار گفتن، با خویشاوندان رابطه برقرار کردن؛ هر چند آنان قطع رابطه کنند، [و در مسائل مادى]، به پایینتر از خود نگاه کنم نه به بالاتر، در راه خدا سرزنش ملامتگران را به خود نگیرم، حق را بگویم اگر چه تلخ باشد و از کسى چیزى نخواهم.
الاصول السته عشر(ط-دارالشبستری) ص ۷۵
حدیث (۳۴) امام محمدباقر علیه السلام:
اِنَّ اَعجَلَ الطاعَهِ ثَواباً لِصِلَهِ الرَّحِم؛
نزدیکترین و سریعترین طاعت در ثواب ، پیوند با خویشان است.
کافی(ط-الاسلامیه) ج۲ ، ص۳۴۷ – خصال ج۱ ، ص ۱۲۴ – تحف العقول ص۲۹۴
حدیث (۳۵) امام صادق علیه السلام:
ثَلاثٌ مـَن کـُنَّ فِیهِ کـانِ سَیِّـداً: کَظمُ الغَیظِ و َالعَفـوُ عَن المَسیىءِ والصِّله بِـالنَفـسِ و َالمـالِ؛
سه چیز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است: خشـم فـرو خـوردن ، گذشت از بدکـردار ، کمک و صله رحـم بـا جـان و مـال.
تحف العقول ص ۳۱۷
حدیث (۳۶) امام صادق علیه السلام:
مَن زَارَ أخاهُ فِی اللهِ قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ إیّایَ زُرتَ وَ ثَوَابُکَ عَلَیَّ وَ لَستُ أرضَی لَکَ ثَوَاباً دونَ الجَنَّه ِ.
هر که برای خدا برادرش را زیارت کند ،خدای عزوجل می فرماید: به زیارت من آمدی و پاداش تو بر عهده من است و من غیر از بهشت برای تو، به پاداش دیگری راضی نمی شوم.
کافی(ط-الاسلامیه) ج۲ ، ص۱۷۶
