نبی مکرم اسلام(ص) در فضیلت این شب نورانی فرموده است:
هرکس شب نیمه شعبان را به شب زنده داری سپری کند، در روزی که دلها مرده است، دل او زنده است(ثواب الاعمال: ص۷۷)”.
امیرالمومنین علی بن ابی طالب(ع) نیز در روایتی از پیامبر اعظم(ص) در رابطه با فضیلت احیای شب نیمه شعبان نقل کرده است که:
شب نیمه شعبان را احیاء بدارید و روز نیمه شعبان روزه بگیرید که خداوند در این شبانه روز می فرماید آیا توبه کننده ای هست تا توبه او را بپذیرم آیا فردی طلب روزی دارد تا او را بی نیازکنم (اقبال الاعمال: ج۳ ص ۳۲۳)”.
بزرگان دین و علما به عنوان وارثان و ادامه دهندگان رسالت انبیاء الهی و مروجان حقیقی آموزه های غنی اهل بیت(ع) نیز علاوه بر آن که خود اهتمام ویژه ای به احیای شب نیمه شعبان داشته و دارند، عموم مومنین و منتظران و عاشقان امام عصر حضرت بقیه الله الاعظم(عج) را به احیای این شب عزیز و دعا برای سلامتی و تعجیل در ظهور ولی عصر(عج) دعوت کرده اند.
شیخ حرّ عاملى(ره) از بزرگان اصحاب نقل مىکند که امام صادق(علیهالسلام) فرمود:«شبى که حضرت قائم(عج) در آن متولد شد، هیچ نوزادى در آن شب متولد نمىشود مگر این که مؤمن خواهد شد، و اگر در سرزمین کفر متولد گردد، خداوند او را به برکت امام مهدى(عج) به سوى ایمان منتقل مىسازد.»
بیدار بودن در شب های خاص و شب زنده داری کردن و احیا داشتن در روایات ائمه معصومین علیهم السلام نیز مورد توجه قرار گرفته و در سیره آنها نیز قابل مشاهده است و از جمله آنها احیا داشتن شب نیمه شعبان است.
بنابراین شب زنده داری یک آموزه دینی است که اصل آن در قران بیان شده و موارد خاص ان نیز در روایات آمده و گفته شده است که شب نیمه شعبان افضل شب ها بعد از شب قدر است.
به عبارت دیگر شب های قدر برترین شب ها هستند و پس از آن شب نیمه شعبان از اهمیت و قداست ویژه ای برخوردار است. لذا فرموده اند در این شب انفاق کنید ومانند شب قدر مشغول دعا و مناجات و راز و نیاز باشید.
به همین دلیل بزرگانی مانند مرحوم قاضی به علامه طباطبایی می فرمود: اگر دنیا می خواهی با نماز شب و اگر آخرت می خواهی باز با نماز شب! بنابراین به دلیل آثارعظیم ، شگرف و عمیق «شب زنده داری » در تکامل و سعادت انسان، توصیه به شب زنده داری بخصوص در شب نیمه شعبان شده است.
در نیمه شعبان زیارت حضرت امام حسین(علیهالسلام) و همچنین زیارت امام زمان(علیهالسلام) مستحب است، امام صادق(علیهالسلام) فرمود:
«شب نیمه شعبان بهترین شب بعد از شب قدر است و خواندن دو رکعت نماز در شب نیمه شعبان بعد از نماز عشاء مستحب است، در رکعت اول بعد از حمد، سوره کافرون و در رکعت دوم بعد از حمد سوره توحید خوانده شود.»
غسل و شب زندهدارى و عبادت در این شب، فضیلت بسیار دارد، این شب در نزد خدا چنین مقامى دارد که ولادت با سعادت امام زمان(علیهالسلام) در سحرگاه این شب واقع شده و بر عظمت و رونق آن افزوده است.
ضمناً روایاتى به ما رسیده است که نیمه شعبان همان شب قدر و تقسیم ارزاق و عمرها است، و در بعضى از این روایات آمده که شب نیمه شعبان، شب امامان(علیهمالسلام) است و شب قدر، شب رسول خدا(صلى الله علیه و آله) است.
از جمله فضائل این شب این است که، از شبهاى مخصوص زیارت امام حسین(علیهالسلام) است که صد هزار پیامبر(صلی الله علیه و آله) آن حضرت را در این شب زیارت مىکنند.
از نمازهاى مستحبى که در این شب وارد شده دو رکعت نماز است که در هر رکعت بعد از حمد صدبار سوره توحید خوانده مىشود.
نقل شده: رسول اکرم(صلى الله علیه و آله) فرمود: شب نیمه شعبان در خواب دیدم جبرئیل بر من نازل شد و فرمود: اى محمّد(صلى الله علیه و آله) در چنین شبى خوابیدهاى؟ گفتم: این شب چه شبى است؟
فرمود: شب نیمه شعبان است برخیز. مرا بلند کرد و به بقیع برد، و سپس جبرئیل فرمود: سرت را بلند کن زیرا در این شبها درهاى رحمت خدا در آسمان به روى بندگان باز است، همچنین درِ رضوان، درِ آمرزش، درِ فضل، درِ توبه، درِ نعمت، درِ جود و سخاوت، درِ احسان باز است، خداوند به عدد پشمها و موهاى چرندگان در این شب گنهکاران را آزاد مىکند، پایان عمرها در این شب، تعیین مىگردد، رزقهاى یک سال در این شب تقسیم مىشود و حوادث یک سال در این شب معیّن مىگردد.
اى محمد! کسى که این شب را با تکبیر و تسبیح و تهلیل و دعا و نماز و قرائت قرآن و اطاعت و خضوع و استغفار بسر برد، بهشت منزل و سراى او است، و خداوند گناهان گذشته و آیندهاش را مىآمرزد … اى محمد(صلى الله علیه و آله) این شب را احیاء بگیر و به امت خود دستور بده آنها نیز این شب را احیاء بدارند، و با عمل به سوى خدا تقرب جویند، چرا که این شب شبى شریف است.
از اعمال این شب، خواندن دعاى کمیل در سجده است روایت شده که کمیل گوید دیدم حضرت على (علیهالسلام) این دعا را در شب نیمه شعبان در سجده خواندند.
در مورد زیارت امام حسین(علیهالسلام) در این شب به خصوص در صورت امکان در کنار قبرش، آمده هر که بشناسد امام حسین(علیهالسلام) را و شهادت او و هدف شهادتش را که موجب نجات امت گردید و وسیله و راهگشایى براى رسیدن به فوز عظیم شد(خلاصه این که عبادتش در این شب از روى توجه و علاقه و معرفت خاص باشد) آنگونه خویشتن را در برابر خدا خاضع نماید که شایستگى آن را دارا مىباشد و نیز از خدا خواستههاى شرعیش را تقاضا کند.
