آیا می‌شود الهی بودن قرآن را ثابت بفرمایید؟
چه کسی توانسته رد کند که ما ثابت کنیم؟ شاید بسیاری قبول نداشته باشند، مکذب یا مفتری باشند، اما هنوز کسی آن را رد نکرده است.
دقت کنیم که همیشه اثبات با مدعی است. مدعی باید دلیل و سند و مدرک و شاهد بیاورد و ادعای خود را اثبات نماید.
در وحیانی بودن قرآن کریم، مدعی خداوند متعال است. دلایل هم آورده است. به عنوان مثال: پس از مباحث خُرد و کلام حِکَمی، اعتقادی، خبری، اخلاقی … و نیز احکام، می‌فرماید:
الف – اگر قرآن کریم، از جانب خدا نباشد، لابد از جانب بشر است، لذا در آن اختلافات فراوانی دیده خواهد شد. چه به حسب ظاهر، چه متن، چه پیام، چه استدلال، چه ناهمگونی، چه تنافی یا تضاد و …:
«أَفَلاَ یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ اللّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ اخْتِلاَفًا کَثِیرًا» (النساء، ۸۲)
ترجمه: آیا در قرآن تدبر نمىکنند؟ اگر از جانب غیر خدا بود قطعاً در آن اختلاف فراوان مىیافتند.
ب – اگر قرآن کریم، از جانب خدا نباشد، لابد از جانب بشر است، پس بشر می‌تواند باز هم مثل آن را بیاورد. لذا خداوند متعال در قرآن تحدّی می‌کند که مثلش را بیاورید، اگر نمی‌توانید ده سوره مثل آن بیاورید، اگر آن را هم نمی‌توانید، یک سوره مثل آن بیاورید و اگر آن را هم نمی‌توانید، دیگر لجبازی و عناد نکنید:
«أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِعَشْرِ سُوَرٍ مِّثْلِهِ مُفْتَرَیَاتٍ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللّهِ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ» (هود، ۱۳)
ترجمه: آیا مىگویند: او این (قرآن) را از پیش خود ساخته (و به خدا نسبت مىدهد)! بگو: شما نیز ده سوره ساختگى همانند آن را بیاورید و (براى ساختنش) هر کس را غیر از خدا توان دارید فرا خوانید، اگر راستگویید.
«أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِسُورَهٍ مِّثْلِهِ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللّهِ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ» (یونس، ۳۸)
ترجمه: آیا مىگویند: آن را به دروغ ساخته است؟ بگو: اگر راست مىگویید، سورهاى مانند آن بیاورید و هر که را جز خدا مىتوانید [به یارى] فراخوانید.
ج – این استدلال خداوند متعال در وحیانی بودن قرآن کریم است، خُب حالا نه تنها دست باز است، بلکه خدا حریف طلبیده و می‌فرماید: بروید در آن اختلاف پیدا کنید و یا مثلش را بیاورید.
اکنون بیش از ۱۴۰۰ سال است که از نزول قرآن کریم گذشته است. بشر رشد علمی بسیاری یافته است، پس می‌تواند دست کم امروز قرآن را رد کند و یا با وجود این همه فیلسوف، حقوقدان، جامعه‌شناس، ادیب و دانشمند در علوم طبیعی یا دیگر علوم، مثلش را بیاورد. این نمی‌شود که مدعی بگوید: هم نمی‌توانم به ظاهرش ایرادی وارد کنم – هم نمی‌توانم هیچ یک از حقایق مطروحه در قرآن را [به صورت عقلی یا علمی] رد کنم – هم نمی‌توانم مثلش را بیاوریم [حتی یک سوره]، هم قبول ندارم که کار و سخن بشر نیست و شما اثبات کنید که وحی است! خُب این که اثباتش در دل همین نوع تکذیب مستتر است، می‌گوییم وقتی از دست بشر بر نمی‌آید، معلوم است که سخن بشر نیست، بلکه وحی است. وگرنه تا کنون صدها یا ده‌ها مثل آن آمده بود، چنان چه مکتب پشت مکتب و ایسم پشت ایسم زاییده می‌شود و به سرعت اختلاف و بطلانش اثبات می‌گردد.
آیت‌الله جوادی آملی:
«… از جمله ادلّه حقانیت و خدایی بودن قرآن هماهنگی و عدم اختلاف بین آیات است قرآن در این باره می‌فرماید: «أَ فَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ وَ لَوْ کاَنَ مِنْ عِندِ غَیرْ اللَّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ اخْتِلَافًا کَثِیرًا – آیا در قرآن تدبر نمی کنند و اگر از جانب غیر خدا بود در آن اختلاف بسیار مییافتند.»
قرآن طی ۲۳ نازل شده است در مکانهای مختلف و در زمانهای گوناگون و در حالتهای مختلف، گاهی در حال سختی و صعوبت و گاهی در حال سهولت و آسانی، گاهی در جنگ و گاهی در صلح، گاه در فقر و فلاکت و گاه در پیروزی و جمع غنائم جنگی، گاهی در سفر بوده گاهی در حضر، گاهی در مکه و گاهی در مدینه، زمانی در برخورد با دشمنان و زمانی در رابطه با دوستان؛ کتابی که در این شرایط گوناگون نازل شود و هیچ اختلافی در آن نباشد قطعاً معجزه و از جانب خداست، این آیه کریمه از طریق قیاسی استثنایی اعجاز و حقانیت قرآن را ثابت می‌کند «مقدم» این قیاس «و لو کان من عند غیر الله» است و «تالی» آن «لوجدوا فیه اختلافاً کثیراً».
می‌فرماید: شما هر چه که در قرآن تدبر کنید و تفحص نمایید نه تنها اختلافی در آن نمیبینید، بلکه سراسر آن را هماهنگتر و منسجمتر مییابید پس «تالی» قیاس که وجود اختلاف است باطل است و اگر «تالی» باطل بود بطلان «مقدم» نیز روش می‌شود. یعنی قرآن کتاب بشری نیست بلکه کلام الله و کتاب الله است.» (آیت جوادی آملی، عبدالله، قرآن در قرآن، نشر اسراء، چ دوّم، ۱۳۷۸، ص ۱۳۹ و ۱۴۰)
