در این که چه گناهانی جزو گناهان کبیره است، روایاتی متعددی وجود دارد که گناهان کبیره را مشخصا ذکر می کند. به عنوان مثالدر روایتی از حضرت عبدالعظیم الحسنی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ گناهان کبیره عبارتند از:
۱٫ شرک به خداوند که بزرگترین گناهان کبیره است. ۲٫ نومیدی از خدا. ۳٫ ایمنی از مکر (عذاب و مهلت) خدا. ۴٫ عقوق والدین. ۵٫ قتل نفس. ۶٫ متهم کردن زن پاکدامن به زنا. ۷٫ خوردن مال یتیم. ۸٫ فرار از جهاد. ۹٫ رباخواری. ۱۰٫ سحر. ۱۱٫ زناکاری. ۱۲٫ سوگند دروغ بر تبهکاری. ۱۳٫ خیانت در غنیمت جنگی. ۱۴٫ بازداشتن از پرداخت زکات واجب. ۱۵٫ شهادت دروغ و نهان کردن شهادت. ۱۶٫ شرابخواری. ۱۷٫ نماز یا واجب دیگر خداوند را ترک کردن. ۱۸٫ پیمان شکنی. ۱۹٫ قطع رحم.(۱)
با تحقیق و تفحص در آیات و روایات دانسته میشود که کم حوصلگی و افسردگی و بی انگیزگی به خودی خود گناه کبیره نیست منتهی اگر همین حالات زمنیه ساز گناهان کبیره شوند باید از باب مقدمات حرام مورد پرهیز شدید قرار گیرند. زیرا چه بسا همین بی حوصلیگی منشا ناامیدی از خداوند و عقوق والدین و ترک نماز و قطع رحم شوند که همه اینها جزو گناهان کبیره به شمار می آیند. لذا روایات بسیار دیگری وجود دارد که انسان از بی حوصلگی و تنبلی نهی شده است.
به عنوان مثال امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرمایند: إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا مِفْتَاحُ کُلِّ شَرٍّ.
یعنی از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز، زیرا که این دو، کلید هر بدی می‌باشند. (۲)
همچنین امام باقر (علیه‌السلام) در روایت دیگری می‌فرمایند: إنِّی لأبغضُ الرَّجُل أن یَکُون کسلاناً عَن أمرِ دُنیَاه، و مَن کَسَل عَن أمرِ دُنیاه فَهُو عَن أمر آخِرتِه أکسلَ.
یعنی من مردی را که در کار دنیایش تنبل باشد، مبغوض می‌دارم و کسی که در کار دنیا تنبل باشد، در کار آخرتش تنبل‌تر است. (۳)
پینوشتها:
۱- صدوق، محمد بن علی بن بابویه، عیون اخبار الرضا، قم، انتشارات جهان، ۱۳۷۸ه.ش،اول، ج۱، ص۲۸۶-۲۸۷
۲- میزان الحکمه، ج ۱۱، ص ۵۱۸۶
۳- وسائل الشیعه، ج ۱۲، صفحه ۳۷
