پرسش
چرا اسلام اجازه دارد و لازم میداند که دین خود را در جامعه غیر مسلمان تبلیغ کند، اما اجازه نمیدهد به ادیان دیگر که در جامعه اسلامی دین خودشان را تبلیغ کند در صورتی که شهید مطهری در کتاب پانزده گفتار در بحث نهضت آزادیبخش اسلام میگوید حکومت اسلامی عین آزادی است و اسلام دین آزادی است. آیا اینکه ادیان دیگر اجازه تبلیغ ندارند آزادی است یا محدودیت است؟ و اینکه نمیگذارد مردم با عقل خویش دین خود را از بین ادیان دیگر انتخاب کند(در صورتی که همه ادیان دین خود را تبلیغ کند).
پاسخ اجمالی
هر چند که دین اسلام مدافع آزادی افراد و جوامع است ولی این آزادی به معنای باز گذاشتن راه انحراف و گمراهی نیست. اسلام مکتبی است که خود را کاملترین دین معرفی کرده و پیامبرش را آخرین پیامبر دانسته و خود را ناسخ همه ادیان آسمانی پیش از خود میداند. اسلام و معارف آن، حق است و طبق آیهای از قرآن، «هر کس که غیر از اسلام دین دیگری اختیار کند، از او پذیرفته نخواهد بود».[۱] بنابر این، اسلام هر دینی غیر از خود را باطل و غیر قابل قبول میداند و از اینرو؛ باید تا حد امکان از رواج افکار باطل و خلاف حق و حقیقت در بین عموم جامعه اسلامی – که بسیاری از آنان از تخصص کافی برخوردار نیستند – جلوگیری کند و این عین دفاع از حق و حقیقت است،مانند آنکه دولتی بخواهد از تبلیغات گسترده و فضاسازی رسانهای مخالفان خود در تبدیل واقعیتها و جعل و نشر اکاذیب جلوگیری کرده و از طرفی به بیان واقعیتها بپردازد.
با این وجود، همواره در جامعه اسلامی چنین امکانی وجود داشت که دیگر مذاهب، افکار و نظریات خود را مطرح کنند و از طرف متخصصان دین اسلام، پاسخ خود را دریافت کنند، ولی این امر باید در فضایی علمی و با حضور کارشناسان دینی انجام شود. اسلام در همان مراحل اولیه با سلاح منطق به تبلیغ پرداخته و از طرح نظرات مختلف واهمهای نداشته است ولی انجام این کار در سطح عموم جامعه اسلامی، مناسب نبوده و از باب ترویج راه ضلالت و باطل، ممنوع است.
البته امروزه ادیان گوناگون – و حتی فرقههای خودساخته – با استفاده از امکانات مدرن، در فضای مجازی به تبلیغ خود پرداخته و با وجود تمام محدودیتها، دسترسی عموم مردم به اندیشههای آنان به سادگی فراهم است و از این رو اندیشمندان اسلامی وظیفه سنگینتری جهت دفاع از اصول و ارزشهای دینی در فضاهای نوین دارند.
[۱]. آل عمران، ۸۵٫