احکام برخی از گناهان ..فتاوای حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
الف) قاچاق
سؤال ۱۷۷۹ـ نظر به این که در مناطق مرزى، امر قاچاق کالا، از همه نوع، رواج فراوان داشته و دارد، و ضررهاى جبران ناپذیرى بر اقتصاد و فرهنگ زده و مى زند، اینجانب با همکارى تنى چند از دوستان، و ان شاء الله کمک شما بزرگواران، در حال تدارک برنامه اى براى مبارزه با امر قاچاق هستم. به همین جهت سؤالاتى طرح نموده، خواهشمندم پاسخ آن را مرقوم فرمایید.
۱ـ حکم قاچاق کالا به طور کلّى، اعمّ از اشیایى که به طور مستقیم یا غیر مستقیم فساد آور است، از نظر شرع مقدّس اسلام چیست؟
۲ـ آیا قاچاق خیانت به کشور و مردم محسوب مى شود؟ آیا قاچاقچیان، و کسانى که به هر وسیله اى به آنها کمک مى کنند، در حکم منافقینند؟ آیا قرآن کریم یا احادیث، بیان خاصّى در مورد این گونه افراد دارد؟
۳ـ استفاده افراد دیگر از اموال فرد قاچاقچى، در قبال پول یا مجّانى چگونه است؟
۴ـ اگر پول حاصل از قاچاق، توسّط شخصى که آن را به دست آورده، یا اشخاص دیگر، در مسیر کارهاى تولیدى، یا خدماتى و مانند آن از کارهاى سالم قرار گیرد، اصل پول و درآمد حاصل از آن چه حکمى پیدا مى کند؟
۵ـ اگر گذران زندگى به سختى انجام شود، اشتغال به قاچاق جایز است؟
۶ـ افراد جامعه در قبال قاچاقچیان، و به طور کلّى پدیده قاچاق چه برخوردى باید داشته باشند؟
۷ـ متأسّفانه امر رشوه توسّط قاچاقچیان بین برخى ارگانهاى دولتى شایع گشته است، چه توصیه اى براى این افراد دارید.
جواب ۱ تا آخر: قاچاق کالا (یعنى ورود غیر قانونى آن از مرزها) برخلاف دستور شرع است، و باید از آن به شدّت پرهیز کرد. مخصوصاً هنگامى که موجب ضرر و زیان جامعه مى شود، و به اقتصاد کشور اسلامى لطمه وارد مى کند، و کمک کردن به قاچاقچیان در امر قاچاق جایز نیست. و گرفتن رشوه در این زمینه گناه مضاعف دارد، و بر همگان لازم است امر به معروف و نهى از منکر را فراموش نکنند.
ب) خودکشى
سؤال ۱۷۸۰ـ متأسّفانه چند سالى است که در شهر ما خودکشى شایع شده، و عدّه اى از جوانان و نوجوانان اقدام به این کار زشت مى کنند. ولى بنظر مى رسد که اگر جنبه شرعى و عواقب اجتماعى آن به صورت مشروح براى این گروه سنّى تشریح گردد، بسیارى از آنها از عمل خود منصرف گشته، و حتّى فکر آن را نخواهند کرد. با عنایت به این موضوع، لطفاً به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) حکم شرعى قتل نفس چیست؟
ب) با توجّه به این که بدن متعلّق به خود شخص مى باشد، نه به دیگرى، و مسؤولیّت آن به خود شخص برمى گردد، چرا خودکشى حرام است؟
ج) افرادى که قتل نفس مى کنند، در عالم برزخ چه وضعى خواهند داشت؟
د) فردى که خودکشى مى کند، آیا اثر سوء این عمل در دادگاه خداوند متعال، گریبانگیر والدین او نیز مى شود؟
هـ) گرفتن مجالس سوگوارى و دفن آنها در قبرستان مؤمنین چگونه است؟
و) در برخى موارد، خانواده هاى داغدیده با این توجیه که این کار در حالت عادى صورت نگرفته، آداب و رسوم مرگ طبیعى را براى آنها اعمال مى کنند، آیا این عمل صحیح است؟
ز) آیا افرادى که خودکشى مى کنند از شفاعت اهل بیت برخوردار مى گردند؟
ح) آیا احتمال بخشودگى در درگاه حق تعالى، با عنایت به فرمایشات معصومین(علیهم السلام)براى چنین افرادى، وجود دارد؟
جواب الف تا ح: خودکشى به یقین از گناهان کبیره است، و مالکیّت انسان نسبت به نفس خویش، نمى تواند دلیل بر خودکشى شود. همان گونه که مالکیّت انسان نسبت به اموالش، نمى تواند مجوّز آتش زدن آن گردد. البتّه باید تمام مراسم را براى این گونه افراد مانند مسلمان عادّى انجام داد، و براى نجات آنها دعا کرد، شاید مشمول عفو الهى واقع شوند.
سؤال ۱۷۸۱ـ با عنایت به این که در بعضى از مناطق خودکشى، مخصوصاً در بین زنان، زیاد شده، خواهشمند است حکم آن را بیان فرمایید.
جواب: خودکشى به هیچ وجه جایز نیست، و به حکم شرع حرام و از گناهان کبیره است. امام ششم(علیه السلام) مى فرماید: (کسى که عمداً خودش را بکشد، براى همیشه در آتش جهنّم مى ماند، و براى او خلاصى نیست.)
ج) حقیر شمردن گناه
سؤال ۱۷۸۲ـ آیا کارهایى همچون حقیر شمردن، یا خوشحالى از گناه، یا آشکار کردن آن (چه کبیره و چه صغیره)، باعث مضاعف شدن مجازات جرم مورد نظر مى شود، یا گناه کبیره مستقلّى محسوب مى گردد؟
جواب: این امور گناه دیگرى محسوب مى شود.
د) اهانت
سؤال ۱۷۸۳ـ اهانت به چه معناست؟ آیا از کبایر است؟
جواب: اهانت به معناى توهین و تحقیر نمودن مسلمانان، و از کبایر است.
و) آشکار کردن گناه
سؤال ۱۷۸۵ـ آیا آشکار کردن گناه، در جایى که غرض عقلایى وجود دارد (مثل آشکار نمودن نزد طبیب یا عالم) جایز است؟
جواب: در آنجا که ضرورتى داشته باشد، و بدون آن ضرورت برطرف نشود، اشکالى ندارد.
ز) هجرت از محیط گناه
سؤال ۱۷۸۶ـ در شهر تهران فساد و منکرات و بدحجابى شایع گشته، و متأسّفانه مسؤولان نظام هم در خواب سنگینى فرو رفته اند. اینجانب از دوران بلوغ، از لحاظ اجتماعى و مخصوصاً دینى با محیط تهران ناسازگارم، و به هیچ وجه تاب تحمّل آن را ندارم. با توجّه به دستور اکید خداوند متعال در قرآن کریم، سوره مبارکه نساء، آیه ۱۰۰، آیا براى نجات خود از این فساد، بهتر نیست به شهرهاى مقدّسى چون قم یا مشهد هجرت نمایم، تا هر چه زودتر از این نابسامانى روحى نجات پیدا کنم؟
جواب: در صورتى که هیچ راهى براى حفظ دین و ایمان خود جز هجرت نمى بینید، هجرت کار لازم و شایسته اى است; ولى این کار را با مطالعه بیشتر و موافقت پدر و مادر انجام دهید.
ح) توبه از گناه
سؤال ۱۷۸۷ـ انسان بسیار گنهکارى هستم، و گناهان وحشتناکى مرتکب شده ام. از اعمال گذشته توبه کرده، و در اوّلین مرحله، پشیمان و نادم هستم. آیا خدا مرا مى بخشد؟ چه کارهایى اجر بسیار زیاد دارد، که در ابتدا آنها را انجام دهم، تا آرامش یابم؟
جواب: بالاترین عمل، امیداوارى به عفو و بخشش الهى، و پرهیز از آنچه خداوند در قرآن، و پیامبر اکرم و ائمّه معصومین(علیهم السلام) در فرمایشاتشان فرموده، و علما و مجتهدین در رساله ها بیان کرده اند. سعى کنید با کارهاى خوبِ آینده، مخصوصاً خدمت به مردم با دست یا زبان یا مال، اعمال بد گذشته را جبران کنید.
سؤال ۱۷۸۸ـ اگر انسان قبل از بلوغ گناهانى که مربوط به خودش باشد (نه حقّ النّاس) را با علم و آگاهى مرتکب شده باشد، حکمش چیست؟
جواب: از جواب بالا معلوم شد
