در نوشتار گذشته، به دو اصل مهم برای جلوگیری از ارتکاب گناه اشاره نمودیم؛ ابتدا این اصل که به این درک و باور دست یابیم که عالم محضر خداوند است و ارتکاب به گناه اجتناب نماییم و در اصل دیگر یکی از مهم‎ترین عوامل دوری از گناه را کنترل ورودی‎های مادی و غیر مادی به درون خود، عنوان کردیم. در این شماره به اصولی دیگر از راه‎های ترک گناه اشاره خواهیم نمود.

بسم الله الرحمن الرحیم

● اصل گناه، گناه می آورد

این اصل، به دایره نکبت گناه نیز تعبیر می‎شود؛ یعنی انجام هر گناه، باعث آسانی ارتکاب به گناه بعدی می‎گردد. تا جایی فعل گناه به عادت تبدیل شده و عدم انجام آن،  فرد را اذیت می کند. از این روست که نباید به گناه صغیره به چشم گناهی کوچک نگاه کرد. زیرا سر منشاء انجام گناه کبیره است. در واقع یکی از گناهان کبیره اصرار بر گناه صغیره می‎باشد.

باید به این مهم توجه داشت که وقتی به انجام گناه اصرار می‎ورزیم، گناه به رویه اصلی زندگی ما تبدیل می‎شود که نمی‎توانیم آن را ترک نماییم؛ بنابراین باید از انجام گناه ولو کوچک اجتناب کرد تا جلوی ارتکاب به گناهان بزرگ را بگیریم.

از سوی دیگر وقتی فردی در مسیر رعایت اصول ترک گناه قرار بگیرد، چیزی در وجودش بیدار می شود که همانند وجدان، موقع ارتکاب گناه به او نهیب زده و او را از انجام آن باز می‎دارد. اما اصرار بر انجام گناه باعث می‎گردد بر این وجدان خاک ریخته و آن را مدفون نماید. در این صورت فرد به جایی می‎رسد که احتمال بازگشت او به صراط مستقیم، در حد صفر خواهد شد.

● اصل کثرت تسبیحات

امام صادق (ع) :

« قَالَ إِبْلِیسُ خَمْسَهُ أَشْیَاءَ لَیْسَ لِی فِیهِنَّ حِیلَهٌ وَ سَائِرُ النَّاسِ فِی قَبْضَتِی مَنِ اعْتَصَمَ بِاللَّهِ عَنْ نِیَّهٍ صَادِقَهٍ وَ اتَّکَلَ عَلَیْهِ فِی جَمِیعِ أُمُورِهِ وَ مَنْ کَثُرَ تَسْبِیحُهُ فِی لَیْلِهِ وَ نَهَارِهِ وَ مَنْ رَضِیَ لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ بِمَا یَرْضَاهُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ لَمْ یَجْزَعْ عَلَى الْمُصِیبَهِ حِینَ تُصِیبُهُ وَ مَنْ رَضِیَ بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لَهُ وَ لَمْ یَهْتَمَّ لِرِزْقِه » (الخصال ج‏۱ ص ۲۸۵)

ترجمه و توضیح

شیطان می‎گوید که مرا به پنج کس راه چاره ‏اى نیست ولى دیگران در چنگ من هستند:

۱-  کسى که با صدق نیت پناهنده به خدا شود و در همه کارهایش بخدا توکل کند.

توضیح: چنین فردی به حبل الله متصل است و تا زمانی که این طناب را رها نکرده است به هیچ وجه فریب شیطان را نمی خورد. راه اصلی چنگ به ریسمان الهی، همان ولایت امیرالمومنین است.

همچنین کسی در تمام امور کوچک و بزرگ به خدا توکل کند و ان شاءالله می گوید و تمام کارها را با بسم الله آغاز می‎کند امکان سیطره شیطان بر او وجود ندارد؛ زیرا خدای متعال در جریان انجام کار به او کمک کرده و او را تنها نخواهد گذاشت.

۲- و کسى که در شبانه روزش فراوان تسبیح خدا را گوید.

توضیح: آنچه بر لب تکرار می شود آرام قلب با او همراه شده و آن را تکرار می کند در این حالت است که وقتی فرد ساکت و حتی خواب هم باشد، قلب او، ذکر و تسبیح خدا را می گوید. اما وقتی زبان به لغو عادت کند قلب هم به تدریج به آن سمت لغو می‎رود و این می‎شود که حتی در روضه و مجلس عزا نیز قلب او همراهی نکرده و به یاد لغویات است.

۳-  و کسى که براى برادر مؤمنش آنچه را پسندد که براى خود مى ‏پسندد.

توضیح: حسادت یکی از ویژگی‎های شیطان و از عوامل اصلی رانده شدن او از بهشت بوده‎است. فردی که از این صفت رذیله دوری می‎کند و آنچه از خیر برای خود می‎پسندد برای دیگران نیز می‎پسندد، شیطان به او راه ندارد.

۴-  و کسى که به هنگام مصیبت بى‏ تابى نکند.

توضیح: یکی از کارهایی که شیطان از آن طریق ضربه می زند این است در مصیبت ها به انسان نزدیک شده و با استفاده از حالت متزلزل روحی شخص،  باعث می شود حرف و یا عمل ناروا و شرک‎آلودی از او سر بزند.

۵-  و کسى که خشنود باشد به آنچه خداوند براى او قسمت فرموده و دیگر غم روزى خویش نخورد.

توضیح: فرد تلاش و کوشش خود را برای کسب روزی انجام می دهد اما در نهایت به داده الهی راضی است و از آنچه تقدیر الهی برای او در نظر گرفته‎است شکوه و شکایت ننماید.

ادامه دارد… .

برگرفته از سخنرانی استاد رائفی پور (سلسله جلسات چگونه گناه نکنیم)