سند صحيفه سجاديه:

صحيفه‏اي که اکنون در دست ما است سندش به «بهاء الشرف‏» مي‏رسد. وي در سال 516 در ماه ربيع الاول اين دعاها را به سندي که در اول صحيفه نقل شده، دريافت کرده است؛ البته صحيفه سالها قبل ‏از «بهاء الشرف‏» معروف بود. چنانکه نجاشي در ذيل ترجمه «متوکل بن عمير بن المتوکل‏» نوشته است: «روي عن يحيي بن زيد دعاء الصحيفه اخبرنا الحسين بن عبيدالله عن ابن اخي طاهر عن محمد بن مطهر عن ابيه عن عمير بن المتوکل‏ عن ابيه متوکل عن يحيي بن زيد بالدعاء.» بي‏ترديد نجاشي قبل‏ از «بهاء الشرف‏» مي‏زيست و در سال 450 هـ. وفات يافت.

همچنين علامه مجلسي (ره) از نسخه‏اي از صحيفه ياد مي‏کند که به ‏سال 333 ق. مربوط است: «قد وجدت في نسخة قديمة من الصحيفة الکاملة… و کان تاريخ ‏کتابتها سنه ثلاث و ثلاثين و ثلاثماه…» شايان ذکر است که صحيفه سجاديه به بررسي سندي نياز ندارد، چون بسياري از علما ادعاي تواتر آن را کرده‏اند. از مطالعه اجازاتي که براي نقل ‏صحيفه سجاديه به ثبت رسيده است، چنان بر مي‏آيد که اين کتاب به‏ بررسي سندي نياز ندارد و متواتر است.

علامه مجلسي مي‏نويسد: «… و يرتقي الاسانيد المذکوره هنا الي سته و خمسين الف‏ اسنادا و مائه اسناد.» يکي از شارحان صحيفه نيز چنين نوشته ‏است: «و لما کانت نسبه الصحيفه الشريفه الي صاحبها (ع) ثابته بالاستفاضه التي کادت تبلغ حد التواتر…»

ناگفته نماند که اگر به سندي که در مقدمه صحيفه ذکر شده اکتفا کنيم، از شرايط حجيت و اتقان برخوردار نيست؛ زيرا:

اولا: از سيد نجم الدين بهاء الشرف، که در اول سند آمده است، در کتابهاي رجالي ذکري به ميان نيامده است. همچنين از «عکبري‏» و «عبدالله بن عمر بن الخطاب‏» نيز در کتابهاي رجالي ياد نشده ‏است.

ثانيا: اگرچه در کتب رجالي از ابوالمفضل ياد شده است؛ اما بيشتر او را تضعيف کرده‏اند. نجاشي در مورد وي مي‏گويد: «کان‏ سافر في ‏طلب الحديث عمره و کان في ‏اول امره ثبتا ثم خلط و رايت ‏جل اصحابنا يغمزونه و يضعفونه.»

ثالثا: در رجال نجاشي آمده‏ است که «متوکل بن عمير بن متوکل‏» صحيفه را از «يحيي بن‏ زيد» نقل کرده، در حالي که در مقدمه صحيفه مي‏خوانيم: عمير از پدرش «متوکل‏» نقل کرده است. و اين متوکل توثيق نشده است.

رابعا: اخبار شيخ سعيد ابو عبدالله… در سال پانصد و شانزده بوده است و عبدالله بن عمر، که در سند آمده، صحيفه را در سال دويست و شصت و پنج (265) نقل کرده است. تنها سه راوي (ابومنصور عکبري و ابوالمفضل و شريف ابو عبدالله) واسطه اين دو نفر شمرده مي‏شوند. بعيد به نظر مي‏رسد که در فاصله زماني بين شيخ سعيد و عبدالله بن عمر (دويست و پنجاه و يک سال) فقط سه راوي واسطه قرار گيرند مگر اينکه گفته شود اين سه راوي يکديگر را ملاقات کرده باشند و….

author-avatar

درباره بسیجی

حب الحسین رشته تحصیل ماست. دانشجوی کارشناسی ارشد شیعه شناسی-کلام... طلبه سطح سه حوزه http://karbala-2.kowsarblog.ir/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *