بازگشت به صفحه اصلی دانشنامه»»»
منظورازايام الله
«ايّام اللّه» به معناي روزهاي خدا است که در قرآن دوبار مورد اشاره قرار گرفته است:
1. «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسي بِآياتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَي النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ في ذلِکَ َلآياتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ» (3)؛ «در حقيقت، موسي را با آيات خود فرستاديم [و به او فرموديم] که قوم خود را از تاريکيها به سوي روشنايي بيرون آور، و روزهاي خدا را به آنان يادآوري کن که قطعاً در اين [يادآوري]، براي هر شکيبايِ سپاسگزاري عبرتهاست».
2. «قُلْ لِلَّذينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذينَ لا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِما کانُوا يَکْسِبُونَ» (4)؛«به کساني که ايمان آوردهاند، بگو تا از کساني که به روزهاي [پيروزيِ] خدا اميد ندارند در گذرند، تا [خدا هر] گروهي را به [سبب] آنچه مرتکب ميشدهاند به مجازات رساند.».
خداوند در آيه نخست به يکي از مأموريتهاي بزرگ حضرت موسيعليه السلام اشاره کرده، ميفرمايد: «تو موظفي که ايّام الهي و روزهاي خدا را به ياد قوم خود بياوري».
مسلماً همه روزها، ايام الهي است؛ همانگونه که همه مکانها متعلق به خدا است. اگر نقطه خاصي به نام بَيْتُ اللّه (خانه خدا) ناميده شد، دليل بر ويژگي آن است. همچنين عنوان «اَيّام اللّه» مسلماً اشاره به روزهاي مخصوصي است که امتياز و روشنايي و درخشش فوق العادهاي دارد. به همين جهت مفسران در تفسير آن احتمالات مختلفي دادهاند:
برخي گفتهاند: اشاره به روزهاي پيروزي پيامبران پيشين و امتهاي راستين آنان و روزهايي است که انواع نعمتهاي الهيبراثر شايستگيهاشامل حالآنها است.
عدهاي گفتهاند: اشاره به روزهايي است که خداوند اقوام سرکش را به زنجير عذاب ميکشيد و طاغوتها را با يک فرمان درو ميکرد!
گروهي نيز اشاره به هر دو قسمت داشتهاند؛ اما اصولاً نميتوان اين تعبير گويا و رسا را محدود ساخت! «ايّام اللّه»، تمام روزهايي است که داراي عظمتي در تاريخ زندگي بشر است. هر روز – که يکي از فرمانهاي خدا در آن چنان درخشيده که بقيه امور را تحتالشعاع خود قرار داده – از ايّام اللّه است.
هر روز که فصل تازهاي در زندگي انسانها گشوده و درس عبرتي به آنها داده شده است و ظهور و قيام پيامبري در آن بوده و يا طاغوت و فرعون گردنکشي در آن به قعر دره نيستي فرستاده شده و خلاصه هر روز که حق و عدالتي بر پا شده و ظلم و بدعتي خاموش گشته است؛ همه آنها از ايّام اللّه است. 5).
در رواياتي که از ائمه معصومينعليهم السلام به ما رسيده «اَيّام اللّه» به روزهاي گوناگوني تفسير شده است: امام باقرعليه السلام فرموده است:
«اَيَّامُ اللّهِ ثَلاثَةٌ يَوْمُ يَقُومُ القائِمُ وَيَوْمُ الکَرَّةِ وَيَوْمُ الْقِيامَةِ» (6)؛ «ايّام اللّه سه روز است؛ روزي که حضرت قائمعليه السلام قيام خواهد کرد و روز بازگشت برخي از مردگان و روز رستاخيز».
البته در پارهاي از روايات به جاي «يَومُ الکَرَّةِ»، «يَومُ المَوْتِ» آمده است. (7) روشن است که اين گونه احاديث هرگز دليل بر انحصار نيست؛ بلکه بيان قسمتي از مصداقهاي روشن است.
(1). ر.ک: بحارالانوار، ج 53، ص 300.
(2). الکافي، ج 1، ص 340، روايت 16؛ کتاب الغيبة، ص 162 و الغيبة، ص 188، ح 41.
(3). ابراهيم (14)، آيه 5.
(4). جاثيه )45(، آيه 14.
(5). تفسير نمونه، ج 10، ص 272 – 271.
(6). الخصال، ص 108، ح 75؛ معاني الاخبار، ص 365، ح 1.
(7). بحارالانوار، ج 13، ص 12.
