روزه استیجارى نیابت از شخص زنده در انجام روزه قضا —– پدرم مقدارى نماز قضا دارد، ولى قدرت انجام آن را ندارد. آیا بر من که پسر بزرگ خانواده هستم، جایز است در زمان حیات پدرم نمازهاى فوت شده او را قضا نمایم و یا شخصى را اجیر کنم تا آن را انجام دهد؟ ج) نیابت از شخص زنده براى انجام نماز و روزه قضا صحیح نیست. اجیر گرفتن از ترکه پدر براى روزههاى وى —–اگر شخصى فوت کند و همه دارایى او خانهاى باشد که فرزندانش در آن سکونت دارند، و نماز و روزه بر ذمّه او باشد و پسر بزرگ او هم به علت کارهاى روزانه قادر به قضاى آن نباشد، آیا واجب است که این خانه را بفروشند و نماز و روزه او را قضا نمایند؟ ج) در فرض مرقوم، خانه ملک ورثه است و فروش آن واجب نیست، ولى قضاى نماز و روزهاى که به عهده پدر است، در هر حالى بر پسر بزرگتر واجب است، مگر در صورتى که میّت وصیت به اجیر گرفتن از ثلث ترکهاش کرده باشد و ثلث ترکه هم براى انجام همه نماز و روزههاى او کفایت کند که در این صورت ثلث ترکه باید براى آن مصرف شود. وظیفه پسر بزرگ نسبت به روزهاى وصیت شده ——با توجه به اینکه من پسر بزرگ پدرم هستم و شرعاً باید قضاى نماز و روزههاى او را بهجا بیاورم، در موردى که قضاى نماز و روزه چند سال بر عهده پدرم باشد، ولى وصیّت کرده باشد که فقط قضاى نماز و روزه یک سال براى او بهجا آورده شود، تکلیف من چیست؟ ج) اگر میّت وصیّت کرده باشد که قضاى نماز و روزههاى او از ثلث ترکه بهجا آورده شود، جایز است از ثلث ترکه، شخصى را براى انجام آن اجیر نمایید و اگر نماز و روزهاى که بر ذمّه اوست بیشتر از مقدارى باشد که وصیّت کرده است، بر شما واجب است که آنها را براى او قضا کنید، هرچند با اجیر کردن شخصى از مال خودتان براى انجام آن باشد. کافى نبودن ترکه براى قضاى روزه میت —– شخصى فوت کرده و قضاى روزه ماه مبارک رمضان و نماز بر عهده اوست و فرزند ذکورى هم ندارد. مقدارى مال به جا گذاشته که براى قضاى یکى از نماز و روزه کفایت مىکند. در این صورت قضاى نماز مقدم است یا روزه؟ ج) ترجیحى بین نماز و روزه نیست و بر ورثه واجب نیست که ما ترک وى را صرف قضاى نماز و روزه او نمایند، مگر آنکه در اینباره وصیت کرده باشد، که در این صورت باید به وصیت او در اجیر گرفتن از ثلث ترکه براى قضاى نماز و روزهاش به هر مقدار که کفایت مىکند، عمل کنند. اجیر گرفتن پسر بزرگتر براى قضاى روزه پدر ۳۱۲٫ اگر پسر بزرگتر بخواهد براى روزههاى پدر از دنیا رفتهاش، کسى را اجیر کند، آیا مىتواند از ترکه میت خرج کند؟ ج) خیر، پسر بزرگتر باید خودش روزههاى پدر را به جا آورد و یا از اموال خود، کسى را اجیر کند و حق ندارد از ترکه میت چیزى خرج کند؛ مگر آنکه پدر وصیت کرده باشد. روزه استجارى با داشتن کفاره نذر و قسم —– کسى که کفاره نذر و قسم بر عهده اوست، آیا مىتواند روزه قضاى کسى را قبول کند؟ ج) مانع ندارد. اجیرشدن با داشتن روزه قضا یا کفاره —— آیا کسى که روزه قضا یا روزه کفّاره بر عهده اوست مىتواند براى کسى روزه استیجارى نیابتى یا تبرّعى بگیرد؟ ج) در استیجارى مانعى ندارد ولى در تبرّعى محل اشکال است. تخلف وکیل یا اجیر از انجام عبادت —— زید از طرف برخى افراد، در اجیر گرفتن براى قضاى نماز و روزه وکیل شد، یعنى مبلغى پول گرفت تا آن را به افرادى که اجیر مىشوند بدهد، ولى او در امانت خیانت نمود و کسى را براى آن کار اجیر نکرد و در حال حاضر از عمل خود پشیمان است و مىخواهد برئالذمّه شود، آیا باید عدّهاى را براى آن کار اجیر کند یا اینکه اجرت آن کار را به قیمت فعلى آن به صاحبانشان برگرداند یا اینکه فقط به مقدار پولى که دریافت کرده است بدهکار است؟ و در صورتى که خود او اجیر در قضاى نماز و روزه باشد و قبل از انجام آن بمیرد، تکلیف چیست؟ ج) اگر فردى که وکیل در استیجار است قبل از اقدام به اجیر کردن کسى براى قضاى نماز یا روزه، مدت وکالتش به پایان برسد، فقط ضامن مالى است که دریافت کرده است و در غیر این صورت مختار است بین اینکه با پولى که دریافت کرده کسى را براى قضاى نماز و روزه اجیر کند و یا وکالت را فسخ نموده و پول را به صاحبش برگرداند و در مورد اختلاف ارزش پول، بنا بر احتیاط با هم مصالحه کنند و امّا شخصى که براى قضاى نماز و روزه اجیر شده است، اگر اجیر شده باشد تا خودش آن کار را انجام دهد، در این صورت با وفاتش اجاره فسخ مىشود و پولى که دریافت کرده باید از ترکهاش پرداخت شود. ولى اگر مباشرت خود او در انجام عمل شرط نباشد، مدیون به انجام خود آن کار است و ورثه او باید کسى را از ترکهاش براى انجام عمل اجیر کنند البته اگر ترکهاى داشته باشد، و الا چیزى در این رابطه بر عهده آنان نیست. کفاره افطار روزه استیجارى ۳۱۶٫ اگر کسى براى گرفتن روزه قضاى ماه رمضان اجیر شود و بعد از زوال افطار کند، آیا کفّاره بر او واجب است یا خیر؟ ج) کفّاره بر او واجب نیست. وصیت به غیر ورثه جهت روزه قضا —- شهیدى به یکى از دوستانش وصیت نموده که احتیاطاً از طرف وى چند روز روزه قضا بگیرد، ولى ورثه شهید به این مسائل پایبند نیستند و طرح وصیت او هم براى آنها ممکن نیست و روزه گرفتن هم براى دوست آن شهید مشقت دارد، آیا راه حل دیگرى وجود دارد؟ ج) اگر آن شهید به دوست خود وصیت کرده که خودش شخصاً براى او روزه بگیرد، ورثه او در این مورد تکلیفى ندارند، و اگر براى آن فرد روزه گرفتن به نیابت از شهید مشقت دارد، تکلیف از او ساقط است. |