اسماعیلیه

بازگشت به صفحه اصلی دانشنامه»»»

«اسماعيليه»

«اسماعيليه» فرقه‏اي هستند که به امامت شش امام اوّل شيعيان اثني عشري معتقدند؛ امّا پس از امام صادق‏عليه السلام بزرگ‏ترين فرزند او، اسماعيل يا فرزند او، محمد را به امامت پذيرفتند.

اسماعيل بزرگ‏ترين فرزند امام صادق‏عليه السلام و مورد علاقه و احترام آن حضرت بود.

اگرچه از برخي روايات خلاف اين به دست مي‏آيد؛ ولي علماي شيعه او را بزرگ داشته و از وي به نيکي ياد کرده‏اند. به نظر شيخ طوسي‏رحمه الله او جزء رجال امام صادق‏عليه السلام و اصحاب ايشان است. با توجه به علاقه امام صادق‏عليه السلام به اسماعيل، او مردي جليل‏القدر بوده است. از امام صادق‏عليه السلام درباره امامت او سؤال شد و حضرت نفي کرد. (1) به اين ترتيب اسماعيليه به هفت امام معتقدند و همين مطلب اعتقاد مشترک در ميان همه فرقه‏هاي اسماعيليه است. يکي از ادلّه ناميده شدن اسماعيليه به «سبعه» نيز همين مطلب است. از ديگر ادلّه اين نام‏گذاري، اختلاف آنان با اماميّه در مورد هفتمين امام است.

از ديگر نام‏هاي اسماعيليه، «باطنيه» است. مهم‏ترين ويژگي اين گروه باطني‏گري و تأويل آيات و احاديث و معارف و احکام اسلامي است. آنان معتقدند: متون ديني و معارف اسلامي داراي ظاهر و باطن است که باطن آن را امام مي‏داند. فلسفه امامت تعليم باطن دين و بيان معارف باطني است. اسماعيليه در جهت تأويل معارف اسلامي، معمولاً از آراي فيلسوفان يوناني – که در آن زمان سخت رواج يافته بود – سود مي‏جستند. به اعتقاد همه فرقه‏هاي اسلامي، اسماعيليان در تأويل دين افراط کردند. حتي بسياري از مسلمانان آنان را به عنوان يکي از فرقه‏ها و مذاهب اسلامي قبول ندارند. (2).

ريشه پيدايش اسماعيليه شايد در اين نکته نهفته باشد که اسماعيل فرزند ارشد امام‏صادق‏عليه السلام مورد احترام آن حضرت بود؛ به همين دليل برخي پنداشتند که پس از امام صادق‏عليه السلام او به امامت خواهد رسيد. اما اسماعيل در زمان حيات امام صادق‏عليه السلام، ازدنيارفت وآن حضرت شيعيان را بر مرگ پسر شاهد گرفت و جنازه او را در حضور آنان و به صورت علني، تشييع و دفن کرد.

منابع ومأخذ:

—————-منبع کلی:کتاب فرهنگ نامه مهدویت خدامراد سلیمیان———————

منابع مطالب:

(1). ر.ک: شيخ طوسي، رجال، ص 146.
(2). ر.ک: مطهري، مرتضي، کلام و عرفان، ص 31.

———————————————————————————–