شناخت و معرفت به ائمه اطهار علیهم¬السلام ، وظیفه هر فرد با ایمان و مقدمهای بر تبعیت و قبول ولایت آنان است که در پی آن، اکمال دین و اتمام نعمت الهی را به همراه دارد.
چنین معرفتی مطمئنا شناخت ظاهری و شناسنامهای نیست، بلکه شناختی عمیق از آن گرانمایهگان است. شناختی که به انسان درس دینداری و دینباوری میدهد و او را با معارف دین و خاستگاههای دینی آشنا میگرداند و چنین آشنایی با خاندان وحی، فقط با تدبر در آیات قرآن و احادیث به واسطه معرفی خودشان حاصل میگردد.
آنان خود باید خود را به ما معرفی نمایند تا ما خاکیان بر ماهیت آن افلاکیان، شناختی هر چند گذرا و اجمالی یابیم و سپس باید معارف دین را به ما بچشانند تا به مطالب دینمان آگاه شویم.
زیارت جامعه کبیره، در حقیقت علاوه بر اعلام سلام و درود بر ائمه طاهرین علیهم¬السلام ، شناختنامه آنان است که در قالب زیارت و دیدار ایشان، به تمجید و معرفی آن یگانگان در عالم امکان، پرداخته است.
زیارتهایی که از ائمه معصومین علیهم¬السلام به ما رسیده، گاهی زیارت خاص برای امام خاصی است (مانند زیارت اربعین و یا زیارت عاشورا) و گاه زیارتنامهای است که میتوان همه ائمه طاهرین علیهم¬السلام را با آن زیارت کرد و بر آنان درود فرستاد.
زیارت جامعه کبیره از همین باب است و لذا این زیارت را جامعه میگویند، زیرا اولاً تمامی ائمه علیهم¬السلام با آن زیارت میشوند و ثانیاً همه کمالات ائمه اطهار علیهم¬السلام ، در این زیارت با بیانی فصیح و بلیغ از زبان امام هادی علیه¬السلام بیان شده است.
علامه محمدباقر مجلسی (ره) در کتاب گرانسنگ بحارالانوار، پس از نقل زیارت به شرح آن پرداخته و میگوید: «این زیارت از جهت سند صحیحترین زیارتها و از جهت عمومیت، عمومیترین زیارت است، از جهت الفاظ فصیحترین و بلیغترین زیارتها و از نظر شأن و رتبه، از همه زیارات بالاتر میباشد.» (1)
با چنین توصیفی که حدیثشناس زبردستی همچون علامه مجلسی (ره) از این زیارت مینماید، جای هیچ شبههای پیرامون صدور این زیارت از امام معصوم باقی نمیماند.
این زیارت، خلاصهای از تمام احادیث و روایاتی است که در شأن و مقام ائمه طاهرین علیهم السلام وارد شده است.