میلاد پیامبر ص و امام صادق ع
شبهات وارد ه بر نهج البلاغه:
6-توصیف دقیق موجودات،همچنان که در مورد مورد خفاش،طاووس و مورچه صورت گرفته است. این گونه توصیف ها در عصر امام علی علیه السلام رایج نبوده و پس از ترجمه کتب یونانی شایع شده است.
7- دسته بندی کردن و تقسیم عناوین،که در عصر امام علی علیه السلام شایع و آشنا نبوده است.
8-وجود عباراتی که دلالت بر علم به غیب دارد،در حالی که علم غیب مختص خداست.
9-سخنان امام علی علیه السلام درباره زهد و یاد مرگ که به تبع از مسیحان و صوفیه در میان مسلمانان شیوع پیدا کرده و در زمان ایشان رواج نداشته است.
10-انتساب پاره ای از جملات نهج البلاغه به بعضی دیگر از ادیبان عرب در کتب قدیمی و مآخذ،مثل جمله« کان لی فیما مضی اخ…» که به ابن سحبان استناد داده شده است و … .
پاسخ به شبهات
6. درباره ی توصیف دقیق ، بهتر است به جواب مرحوم آل یاسین اشاره کنیم. که ( شاید گناه علی در این است که دقت نظر او از تمام مردم روزگارش بیشتر بود و دریغا که این هنر ، گناهی بزرگ بود.) و( اصولاً همه ی افرادی که علم در طول حیات خود آن ها را به عنوان عالم و دانشمن شناخته است، بزرگانی هسنتد که نبوغشان برتآمل در اشیاء در شناخت ذات و کشف حقیقت مجهول آن ها استوار است.
7. دسته بندی و تقسیم معانی، در احادیث نبوی بسیار است.این شیوه ای است که برای تفهیم بهتر سخن به مخاطبین مورد استفاده ی امام علی علیه السلام و سایر صحابه هم قرار گرفته است. (احادیث عددیه ) جمع آوری شده از این سخنان هستند . کتاب( الخصال) (مواعظ عددیه) و معدن الاجواهر از جمله کتاب هایی هستند که احادیث دسته بندی شده را به اترتیب اعداد جمع آوری کرده اند.
8.امام علی علیه السلام درجواب کسی که از او پرسید، آیا علم غیب می داند، فرمودند: ( این علم به غیب نیست، بلکه دانشی آموختنی است که باید آن را از صاحب آن آموخت.آن را خداوند به پیامبر(ص) و او به من تعلیم داد).
ائمه ی دیگر نیز به این گونه علم اشاره کرده اند . در قرآن آمده است( علم غیب مخصوص خداوند است و آن را برای کسی آشکار نمی کند ، مگر براب رسولان برگزیده اش ).
9. زندگی زاهدانه در سدر اسلام زندگانی غالب صحابه بود . خلیفه دوم به این نوع زندگی شهرت داشت. در دوران خلافت عثمان، این شیوه از بین مسلمانان رخت بر بست. امام علی علیه السلام در دوران خلافت خود سعی فراوان داشت تا سیره ی پیامبر(ص) را در خوراک و پوشاک و… احیاء کند. بنا براین توصیه های متعدد برای تذکر به اصحابی بود که تحت تأثیر شیوه ی زندگی خلیفه ی سوم قرار گرفته بودند . تاکید امام علی علیه السلام در زهد که در نهج البلاغه بسیار به چشم می آید برای مبارزه با این بلای اجتماعی است که دامن گیر جامعه ی اسلامی گشته بود.
10 انتساب برخی از جملات نهج البلاغه به دیگران بی دلیل و برهان است.
امام علی علیه السلام این سخنان را درسال های قبل از چهلم هجری بر زبان آورده و طبیعی است که با ادبا و خطبا پس ازاو این کلمات را نقل کنند و آن گاه که روزگار،یاد کردن نام علی را ممنوع داشته بود،نامی از او نبردند. شناخت مصادر نهج البلاغه، این موضوع را روشن می سازد. افزون بر این ، انتساب یک یا چند جمله ی معدود از یک کتاب حدیثی بزرگ یا یک دیوان شعر به دیگران ، نمی تواند تمام آن کتاب حدیث یا دیوان شعر را در معرض اشکال قرار دهد. علاوه بر آن ، انتساب برخی از این سخنان به ادبای عرب ، ضعیف و بدون دلیل است . پس نمی توان با تمسک بدان بر نهج البلاغه اشکال کرد.
